Sikorski S-10, 1913

Samolot rozpoznawczy. Rosja.
Wodnosamolot Sikorski S-10 "Gidro". (Źródło: archiwum).

Samolot Sikorski S-10 został opracowany w 1913 r. w firmie Russko-Bałtijski Wagonny Zawod (RBWZ). Konstruktorem samolotu był Igor I. Sikorski. Pierwszy egzemplarz S-10 był w istocie zmodyfikowanym samolotem Sikorski S-6B.

Łącznie zbudowano 16 samolotów S-10 w kilku wersjach i wariantach. Były to zarówno samoloty lądowe, jak i wodnosamolotów napędzanych silnikami różnych. Układ samolotu oraz konstrukcja była zbliżona do S-6B, były to dwupłatowce z trzy- lub czteroprzęsłową komorą płatów.

Wersje rozwojowe:
- S-10 konkursowy 1913 r.-  zbudowany specjalnie do udziału w konkursie na samolot wojskowy w 1913 r. Napędzany silnikiem Gnôme o mocy 59 kW. Samolot posiadał wyjątkową sprawność ciężarową (stosunek ciężaru własnego do startowego samolotu),
- S-10A- samolot otrzymała kabiny w układzie tandem, silnik Anzani o mocy 92 kW. Rozpiętość skrzydła została zmniejszona o jedno przęsło. Znacznej poprawie uległy osiągi samolotu,
- S-10 "Argus"- wyprodukowano niewielką liczbę samolotów napędzanych silnikiem rzędowym Argus o mocy 74 kW. Posiadały one komory płatów w układzie trójprzęsłowym lub czteroprzęsłowym,
- S-10 "Gnôme Monosoupape"- wersja napędzana silnikiem Gnôme "Monosoupape",
- S-10 "Gidro"- wodnosamolot opracowany i zbudowany w 1913 r. Prototyp został zaprezentowany komisji odbiorczej w dniu 25.06.1913 r.  Zbudowano 5 egz. w wariancie napędzanym silnikiem Argus (74 kW). Pływaki drewniane o konstrukcji identycznej, jak w wodnosamolocie S-5A, ale o większych rozmiarach. Jeden samolot otrzymał silnik Gnôme "Monosoupape", inny- Argus o mocy 85 kW. Wodnosamoloty zostały dostarczone do bazy lotnictwa morskiego w Lipawie. Po wybuchu I wojny światowej używane były jako rozpoznawcze lub treningowe. Dalszym rozwojem konstrukcji był wodnosamolot Sikorski S-15.

W Polsce.

Od 1912 r. do sierpnia 1914 r. oblatywaczem w firmie RBWZ był znakomity pilot polskiego pochodzenia- Jerzy Jankowski. W okresie tym wykonywał loty na wszystkich typach samolotów konstrukcji I. Sikorskiego zbudowanych w RBWZ, w tym również na samolotach Sikorski S-10.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła dwudźwigarowe o konstrukcji drewnianej, pokryte płótnem. Komora płatów trójprzęsłowa lub czteroprzęsłowa. Lotki tylko na górnym skrzydle. Między dolnymi skrzydłami i kadłubem znajdowały szczeliny bez pokrycia o szerokości 45 cm w celu poprawienia widoczności w dół.
Kadłub o przekroju prostokątnym z półokrągłym oprofilowaniem górnej części. Konstrukcja drewniana, pokrycie sklejką o grubości  4 mm w części przedniej i 3 mm w części ogonowej. Pokrycie silnika wykonane z blachy aluminiowej. Kabiny odkryte.
Usterzenie klasyczne, składające się ze statecznika poziomego i trójkątnego statecznika pionowego. Konstrukcja drewniana, pokrycie płótnem. W wodnosamolocie: konstrukcja wykonana z rur stalowych pokryta płótnem.
Podwozie klasyczne stałe. W wersji wodnosamolotu podwozie pływakowe składające się z dwóch głównych pływaków oraz dodatkowego pływaka mocowanego pod tylną częścią kadłuba.

Silnik- rotacyjny Gnôme o mocy 59 kW (80 KM), rotacyjny Gnôme "Monosoupape" o mocy 74 kW (100 KM), rotacyjny Anzani o mocy 92 kW (125 KM) lub rzędow: Argus o mocy 74 kW (100 KM) albo Argus o mocy 85 kW (115 KM).

Dane techniczne S-10 (wg [2]):
Rozpiętość- 13,68 m, długość- 8,0 m, wysokość- 3,2 m, powierzchnia nośna- 35,0 m2.
Masa własna- 550 kg, masa startowa- 850 kg.
Prędkość max- 100 km/h, prędkość przelotowa- 74 km/h, pułap praktyczny- 3400 m.

Dane techniczne S-10 "Gidro" (wg [2]):
Rozpiętość- 13,68 m, długość- 8,8 m, wysokość- 4,1 m, powierzchnia nośna- 45,0 m2.
Prędkość max- 90 km/h, prędkość przelotowa- 68 km/h, czas lotu- 4 h.

Źródło:

[1] Januszewski S. "Witold Jarkowski. Inżynier aeronauta- pionier lotnictwa". Politechnika Wrocławska. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2006.
[2] "Уголок ниэбa- Виртуальная авиационная энциклопедия"
[3] Szawrow W. B. "Istorija konstrukcij samolotow w SSSR do 1938 g.". Maszinostrojenije, Moskwa 1969.
blog comments powered by Disqus