Pacific Aerospace CT-4 "Airtrainer", 1972
(AESL CT-4 "Airtrainer", NZAI CT-4 "Airtrainer, CT-4F "Akala")

Samolot treningowy. Nowa Zelandia.
Samolot treningowy Pacific Aerospace CT-4 ”Airtrainer” w barwach Royal Australian Air Force (RAAF). (Źródło: Job M., Wilson S. ”Henry Millicer & Victa”. Aero Australia).

W końcu 1969 r. firma Aero Engine Services Ltd. (AESL) nabyła od Victa Consolidated Industries Ltd. (Australia) prawa do produkcji samolotu Victa "Aircruiser". W 1973 r. nazwa firmy została zmieniona na New Zealand Aerospace Industries Ltd, natomiast od 1982 r. na Pacific Aerospace Corporation (PAC).

Produkcja seryjna nie została jednak podjęta. Zamiast tego przystąpiono do opracowania na jego bazie projektu wojskowego samolotu szkolno- treningowego CT-4 "Airtrainer". Wprowadzono szereg zmian w konstrukcji, dostosowując samolot do pełnej akrobacji z przeciążeniami + 6 /-3 g. Jako napęd zachowano silnik Continental IO-360.

Prototyp (wg [6]- oznaczony jako "Air­cruiser CT2") został oblatany 23.02.1972 r. Samolot został skierowany do produkcji seryjnej. Opracowano szereg wersji rozwojowych:
- CT-4A- wojskowy samolot szkolny. W latach 1973- 1972 zbudowano 94 (wg [3]- 96) egz.,
- CT-4B- wersja cywilna. Zbudowano 17 (wg [3]- 18) egz. w latach 1991- 1992,
- CT-4C "Turbine Airtrainer"- wersja wojskowa napędzana silnikiem turbośmigłowym Allison 250-B17D. Zbudowano tylko prototyp oblatany 21.01.1991 r.,
- CT-4CR- wariant CT-4C wyposażony w podwozie chowane w locie (wg [6]- nie został zbudowany),
- CT-4E- wersja napędzana silnikiem tłokowym Lycoming AE1O-540. Zbudowano tylko prototyp oblatany 16.11.1991 r. Samolot został zgłoszony na konkurs EFS (Enhanced Flight Screener) ogłoszony przez USAF w celu zastąpienia samolotów Cessna T-41. Zwycięzcą został samolot Slingsby "Firefly". W 1998 r. podjęto produkcję CT-4E na zamówienie Tajlandii oraz RNZAF,
- CT-4F "Akala"- w połowie lat 2000- nych firmy Pacific Aerospace i Raytheon Integrated Military Training System (USA) opracowały nową wersję, przystosowaną do szkolenia pilotów samolotów myśliwskich najnowszej generacji, wyposażonych w bogate wyposażenie elektroniczne, monitory wielofunkcyjne, wskaźnik przezierny HUD, gogle noktowizyjne NVG, system GPS, system nawigacyjny INS oraz komputery zarządzania lotem FMS. Dlatego samolot otrzymał podobne wyposażenie, umożliwiające opanowanie obsługi nowoczesnego wyposażenia od samego początku szkolenia.

Samolot CT-4F wchodzi w skład zintegrowanego systemu szkolenia pilotów "Evolutionary Military Aircrew Training System".

Łącznie zbudowano ponad 150 egz. wszystkich wersji. Samoloty CT-4 "Airtrainer" weszły na uzbrojenie lotnictwa wojskowego Australii (51 egz., wg [3]- 37), Nowej Zelandii (19 egz., wg [3]- 13) i Taj­landii (29 egz., wg [3]- 30). Używane są również w lotnictwie cywilnym Australii. W latach 1975 -1976 samolot CT-4 startował w przetargu na samolot treningowy dla lotnictwa wojskowego Indii, niestety bez powodzenia.

W połowie lat 1990- tych została założona w Australii firma Millicer Aircraft Industries, która nabyła od firmy Pacific Aerospace Corporation (PAC) prawa do produkcji samolotu Victa "Aircruiser". Firma zamierzała podjąć produkcję samolotu pod nazwą Millicer M9 "AirCruiser" ("Shrike").

Konstrukcja:
Dwumiejscowy (z możliwością montażu trzeciego fotela) dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Kabina zakryta.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, stałe. W wersji CT-4CR chowane w locie.

Wyposażenie:
- CT-4F (demonstrator): radiostacja UKF, system radionawigacyjny VOR, system wspomagania lądowania przy ograniczonej widzialności ILS, transponder, interkom. Wyposażenie wojskowe: komputer misji (MC) zintegrowany za pomocą szyny danych MIL-STD-1553, odbiornik GPS, system nawigacyjny INS.

Silnik:
- CT-4A i CT-4B-  6- cylindrowy, w układzie bokser, chłodzony powietrzem Continental IO-360 o mocy 157 kW (210 KM).
Śmigło dwułopatowe o stałej prędkości obrotowej. Zbiornik paliwa w kadłubie o pojemności 204- 359 l,
- CT-4C- turbośmigłowy Allison 250-B17D o mocy 313 kW (420 KM), obniżonej do 149 kW (200 KM),
- CT-4E, CT-4F- 6- cylindrowy, w układzie bokser, chłodzony powietrzem Lycoming AEIO-540 o mocy 224 kW (300 KM).
Śmigło trójłopatowe o stałej prędkości obrotowej. Zbiornik paliwa w kadłubie o pojemności 204- 359 l.

Dane techniczne CT-4A (wg [2]):
Rozpiętość- 7,92 m , długość- 7,06 m.
Masa własna- 676 kg, masa startowa max - 1089 kg.
Prędkość max- 275 km/h, prędkość przelotowa- 259 km/h, wznoszenie- 410 m/min., pułap-5455 m, zasięg max- 1270 km.

Dane techniczne CT-4C (wg [3]):
Rozpiętość- 7,92 m , długość- 7,14 m, wysokość- 2,59 m, powierzchnia nośna- 11,98 m2.
Masa całkowita - 1202 kg.
Prędkość max- 380 km/h, prędkość przelotowa- 306 km/h, prędkość minimalna- 82 km/h, wznoszenie- 14 m/s, zasięg max- 1156 km.

Dane techniczne CT-4E (wg [2]):
Rozpiętość- 7,92 m , długość- 7,16 m.
Masa własna- 807 kg, masa startowa max - 1179 kg.
Prędkość max- 302 km/h, prędkość przelotowa- 282 km/h, wznoszenie- 558 m/min., pułap-5550 m, zasięg max- 963 km.

Dane techniczne CT-4F (wg [4]):
Rozpiętość- 7,92 m , długość- 7,16 m, wysokość- 2,59 m, powierzchnia nośna- 11,98 m2.
Masa własna- 862 kg, masa całkowita - 1179 kg.
Prędkość dopuszczalna- 383 km/h, prędkość max- 302 km/h, prędkość przelotowa- 281 km/h, prędkość ekonomiczna- 218 km/h, prędkość przeciągnięcia- 81 km/h, wznoszenie- 558 m/min, pułap- 5550 m, zasięg max- 963 km.

Galeria

  • Pacific Aerospace CT-4 ”Airtrainer”, przekrój perspektywiczny.  (Źródło: Skrzydlata Polska nr 3/1976).
  • AESL CT-4A ”Airtrainer”, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954”. Tom 5).
  • Prototyp samolotu szkolno- treningowego Pacific Aerospace CT-4C ”Turbine Airtrainer” w locie. (Źródło: www.aeropedia.com.au).
  • Pacific Aerospace CT-4C ”Turbine Airtrainer”, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954”. Tom 5).

Źródło:

[1] Glass A. "Henryk Milicer". Skrzydlata Polska nr 6/1997. 
[2]  Job M., Wilson S. "Henry Millicer & Victa". Aero Australia.
[3] Glass A. "Samoloty 94". Grupa IMAGE sp. z o.o. Warszawa 1994.
[4]  Job M., Wilson S. "Airtest. Electric Super Parrot". Australian Aviation. June 2007.
[5] "Z LOTU PO ŚWIECIE". Skrzydlata Polska nr 4/1975.
[6] Glass A., Kubalańca J. "Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954". Tom 5. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2013.
[7] Macarthur Job M., Wilson S. "Henry Millicer. Made In Australia And New Zealand". Made In Australia And NZ.

blog comments powered by Disqus