W połowie lat 1930-tych opierając się na swoich wcześniejszych konstrukcjach Aleksander Jakowlew biorąc pod uwagę oceny swojego wcześniejszego samolotu AIR-9 opracował nowy samolot szkolno-treningowy AIR-10. Jego prototyp został oblatany 11.07.1935 r. Samolot ten we wrześniu 1935 r. wziął udział w rajdzie samolotów szkolnych i sportowych na trasie 4500 km a który miał wyłonić samolot mający stać się podstawowym samolotem szkolnym. Samolot AIR-10 zajął w tym rajdzie pierwsze miejsce, skierowano go więc do dalszych prób, trwały one do 1936 r. W czasie tych prób potwierdzono przydatność tego samolotu do szkolenia podstawowego pilotów zarówno cywilnych jak i wojskowych. W czasie tych prób zastosowano również w nim pływaki. Na początku 1937 r. opracowano wersję seryjną samolotu i we wrześniu 1937 r. (wg [3]- w 1936 r.) wprowadzono go do produkcji pod oznaczenie UT-2. W trakcie produkcji wprowadzano zmiany i modyfikacje, wypuszczając przy tym kilka wersji specjalnych. Początkowo był on produkowany z silnikiem M-11E, a później stosowano również inne wersje tego silnik (M-11M i M-11K).

Po wprowadzeniu samolotu do szkolenia w szkołach lotniczych oraz aeroklubach stwierdzono jednak, że samolot ten ma tendencję do wchodzenia w korkociąg płaski o czym poinformowano konstruktora, który podjął dalsze prace nad nim i w 1941 r.(?) opracowano zmodyfikowaną wersję samolotu oznaczona jako UT-2M, którą natychmiast wprowadzono go do produkcji seryjnej. (Wg [3]- wojenna wersja seryjna AIR-19 z silnikiem M-110 była produkowana od drugiej połowy 1941 r. UT-2 w tej postaci był najliczniej reprezentowany wśród licznych odmian tego samolotu. Ostatnia wersja seryjna UT-2M, produkowana od drugiej połowy 1944 r. do 1946 r., odznaczała się nowym skrzydłem o dużym skosie i zwiększonym wzniosie oraz zmienionym usterzeniem ogonowym). Produkcja samolotu UT-2 trwała do 1947 (wg [3]- 1946) r. i łącznie wyprodukowano 7243 samoloty (nie licząc egzemplarzy prototypowych) oraz 1241 egz. UT-1.

Wersje samolotu UT-2:
- AIR-10- prototyp samolotu szkolnego,
- AIR-11- prototyp trzymiejscowego samolotu turystycznego wyposażonego w silnik ”Gipsy Major” o mocy 88 kW (120 KM), zbudowana w 1936 r.,
- AIR-12- prototyp dwumiejscowego samolotu przeznaczonego do treningu pilotów mających wykonywać dalekie przeloty (wg [3]- rekordowy dolnopłat dalekiego zasięgu z chowanym podwoziem),
- UT-2- pierwsza wersja produkowana seryjnie,
- AIR-14- jednoosobowy wariant o mniejszych gabarytach, przeznaczony do akrobacji powietrznej, oddany do produkcji seryjnej pod oznaczeniem UT-1,
- AIR-16- prototyp, czteromiejscowy samolot wyposażony w silnik Renault o mocy 161 kW (220 KM),
- AIR-17 (WT-2)- wodnosamolot pływakowy,
- AIR-19- wersja seryjna z silnikiem M-110 o mocy 92 kW (125 KM),
- AIR-20- wersja samolotu AIR-10 wyposażona w silnik Renault ”Bengali” o mocy 103 kW (140 KM), wg [3]- z silnikiem M-11E o mocy 110 kW (150 KM),
- UT-2M- zmodyfikowana wersja samolotu UT-2, produkowana seryjnie od 1940 r.(?),
- UT-2 SEN- prototyp w którym zastosowano podwozie na poduszce powietrznej,
- UT-2MW- ulepszona wersja samolotu UT-2M z zakrytymi kabinami, opracowany w 1942 r.,
- UT-2MB- lekki bombowiec mogący zabrać 200 kg bomb, nie produkowany seryjnie,
- UT-2L- ulepszona wersja samolotu UT-2MW, opracowana w 1943 r., która stała się podstawą do opracowania samolotu Jakowlew Jak-18.

Samoloty UT-2 i UT-1 stanowiły od 1937 r. podstawowe wyposażenie w radzieckich szkołach lotniczych. Podczas wojny wykorzystywano je jako maszyny łącznikowe, a UT-1 stosowano nawet jako samolot myśliwsko-szturmowy. W marcu 1942 r. w szkole lotniczej im. J. W. Stalina (WMAU) opracowano wersję szturmową samolotu szkolnego Jakowlew UT-1. Samoloty otrzymały uzbrojenie składające się z dwóch karabinów maszynowych SzKAS kal. 7,62 mm na górnej powierzchni skrzydeł. Pod skrzydłami zamontowano wyrzutnie czterech pocisków rakietowych RS-82. Lekki szturmowiec UT-1b powstał z potrzeby chwili i nie byt rozwiązaniem rokującym większe nadzieje. Na bazie WMAU J. W. Stalina sformowano 46 pułk lotniczy wyposażony w 10 UT-1b i 22 samolotu Polikarpow U-2 uzbrojone w dwa karabiny SzKAS i cztery bomby. UT-1b atakowały głównie piechotę, stanowiska artylerii przeciwlotniczej itp. Działały przede wszystkim w nocy, nadlatując na małej wysokości. Do 30 września 1942 r., kiedy to pułk przezbrojono na Iły-2, samoloty UT-1b wykonały 759 lotów. UT-1b po przezbrojeniu pułku wróciły do szkoły, gdzie pozostawiono karabiny na skrzydłach i wykorzystywano je do nauki strzelania.

W Polsce.

Uformowana w lipcu 1943 r. 1 Samodzielna Eskadra Lotnicza otrzymała jako pierwsze wyposażenie 5 samolotów UT-2. Maszyny dostarczono lotem pod koniec lipca, po czym przystąpiono do szkolenia pierwszej grupy uczniów. W sierpniu 1943 r. utworzono na bazie 1 Samodzielnej Eskadry Lotniczej 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, do którego w październiku 1943 r. skierowano 11 UT-2, w dniu 1.04.1944 r. posiadał jeszcze 8 UT-2.

UT-2 były wykorzystywane jako samoloty łącznikowe, np. w dowództwie 1 Mieszanego Korpusu Lotniczego znajdowała się stale 1 maszyna tego typu. Łącznikowe UT-2 znajdowały się również w dyspozycji sztabów innych jednostek lotniczych. Pilotów dla polskiego lotnictwa szkolono na UT-2 od połowy 1944 r. w następujących radzieckich szkołach lotniczych:
- Wojskowa Szkoła Lotnicza Wyszkolenia Podstawowego w Bugurusłanie,
- Wojskowa Szkoła Lotnicza Wyszkolenia Podstawowego w Seroczyńsku,
- Kaczeńska Szkoła Lotnicza w Krasnym Kucie,
- Wojskowa Szkoła Strzelców Pokładowych w Greczówce.

W wyzwolonej Polsce samoloty UT-2 znajdowały się w wyposażeniu jednostek szkolnych, uformowanych pod koniec 1944 r. i na początku 1945 r. W późniejszym okresie utworzono z nich klucze szkolno-treningowe przy myśliwskich pułkach lotniczych. Wykaz jednostek użytkujących samoloty UT-2:
- Dowództwo 1 MKL,
- 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego ”Warszawa”,
- 2 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego,
- 3 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego,
- 4 Pułk Lotnictwa Szturmowego,
- 3 Pułk Lotnictwa Bombowego,
- 4 Pułk Lotnictwa Bombowego,
- 5 Pułk Lotnictwa Bombowego,
- 15 Samodzielny Zapasowy Pułk Lotniczy, później 1 Szkolno-Treningowa Eskadra Mieszanego Pułku Lotniczego,
- Wyższa Szkoła Pilotów, później Oficerska Szkoła Lotnicza,
- Samodzielna Eskadra Lotnicza Marynarki Wojennej,
- 34 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego Marynarki Wojennej (od 1952 r.).
W sierpniu 1945 r. na stanie polskich jednostek lotniczych znajdowało się 55 samolotów UT-2, natomiast w sierpniu 1949 r.- 47 egz. Samoloty UT-2 były używane w polskich szkołach lotniczych do 1951 r. Później zostały zastąpione przez następne samoloty Jak-18, LWD ”Junak-2”/”Junak-3”.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dolnopłat o konstrukcji drewnianej.
Kabiny odkryte.
Usterzenie ogonowe usztywnione zastrzałami i cięgnami.

Uzbrojenie:
- UT-2- przeznaczone do nauki strzelania w locie miały 1 ruchomy karabin maszynowy SzKAS umocowany na stojaku za tylną kabiną przeznaczoną dla ucznia-strzelca pokładowego,
- UT-1b- 2 karabiny maszynowe SzKAS kal. 7,62 mm i cztery rakiety RS-82.

Silnik- gwiazdowy M-11G o mocy 81 kW (110 KM) lub M-11D o mocy 92 kW (125 KM).

Dane techniczne UT-2 (wg [3]):
Rozpiętość- 10,2 m, długość- 7,15 m, wysokość- 2,99 m, powierzchnia nośna- 17,12 m².
Masa własna- 628 kg, masa całkowita- 940 kg.
Prędkość max- 210 km/h, prędkość przelotowa- 185 km/h, pułap- 4700 m, zasięg- 480 km.

Dane techniczne UT-2M (wg [3]):
Rozpiętość- 10,2 m, długość- 7,35 m, wysokość- 3,0 m, powierzchnia nośna- 17,0 m².
Masa własna- 600 kg, masa całkowita- 1010 kg.
Prędkość max- 185 km/h, prędkość przelotowa- 140 km/h, pułap- 3830 m, zasięg- 400 km.

Dane techniczne UT-1b (wg [1]):
Rozpiętość- 7,3 m, długość- 5,75 m, powierzchnia nośna- 9,58 m².
Masa startowa- 759 kg.
Prędkość max- 135 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 10'.