W latach 1950-tych mjr inż. Adam Lewandowski - wykładowca i kierownik pracowni konstrukcyjnej Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych zaprojektował wg własnej koncepcji cel holowany. W kwietniu 1956 r. przystąpiono w Lotniczych Zakładach Remontowych do budowy pierwszego prototypu nazwanego ITWL ”Gacek”. Był on zaprojektowany w układzie latającej sondy i charakteryzował się znacznym przednim położeniem środka ciężkości (około 50% przed krawędzią natarcia skrzydła) oraz brakiem usterzenia poziomego. Układ taki zapewniał dobrą stateczność podczas każdej fazy holowania. Sonda w całym zakresie prędkości wykonywała lot z przeniżeniem w stosunku do samolotu holującego. Było to bardzo korzystne, ponieważ stanowiło dodatkowy czynnik bezpieczeństwa dla holownika w trakcie prowadzenia ognia przez inne samoloty do holowanego celu. Gacek był przeznaczony do strzelań w powietrzu przez samoloty myśliwskie i do ognia prowadzonego przez artylerię przeciwlotniczą. W drugim przypadku cel był holowany za samolotem na kilkakrotnie dłuższej lince. ”Gacek” miał własne stałe podwozie oraz był wyposażony w spadochron służący do lądowania.

W czerwcu 1956 r. rozpoczęto badania w locie, holując cel za samolotem TS-9 ”Junak 3”. Próby nie dały spodziewanych rezultatów. Konstruktor przystąpił do prac modernizacyjnych, wprowadzając niezbędne zmiany i poprawki. Opracował nowe podwozie odrzucane po starcie, a ponadto wyeliminował spadochron jako rozwiązanie niepewne, ponieważ po przestrzeleniu czaszy lądujący cel mógłby ulec rozbiciu. Od września 1956 r. ”Gacek” przekształcał się stopniowo w zmodernizowaną wersję ”Gacek-2”. Nowy prototyp był gotowy w styczniu 1957 r. i w tym samym miesiącu został poddany pierwszym próbom. Wkrótce ”Gacek-2” wykonał pierwsze loty za samolotem Jakowlew Jak-11. Próby w locie wykazały, że latający cel ma dobrą stateczność, a ponadto odznacza się świetnymi właściwościami aerodynamicznymi, co pozwala na osiągnięcie dużej prędkości lotu.

”Gacek-2” przeszedł w 1957 r. próby w locie na holu za samolotem Jak-11. W 1958 r. kontynuowano próby za samolotem odrzutowym Lim-2. Start w dalszym ciągu odbywał się na wózku, który po oderwaniu się celu od ziemi był samoczynnie odczepiany. Rozwiązanie to w praktyce okazało się dosyć kłopotliwe i kosztowne w eksploatacji. Wzorując się na celu ITWL ”Tukan”, postanowiono przekonstruować płozy ”Gacka”, aby mogły służyć również do startu. Ponadto dodano stateczniki poziome o obrysie trójkątnym. Zmodyfikowany ”Gacek-2m” został oblatany 5.05.1959 r. za samolotem Lim-2. Dalsze próby w locie prowadzono z użyciem samolotu Iljuszyn Ił-28, który był wyposażony w ściągarkę- urządzenie umożliwiające start i lądowanie celu holowanego na skróconej linie. Lądowanie ”Gacka” na skróconej linie odbywało się przez podprowadzenie celu nad lotnisko na małej wysokości ze stałym powolnym zniżaniem. W chwili zetknięcia się płoza z nawierzchnią lotniska samoczynny zamek wyczepiał linę holowniczą. Przyziemienie odbywało się przy prędkości ok. 300 km/h.

Latający cel ”Gacek-2m” został skierowany do produkcji seryjnej jako pierwszy z licznej rodziny polskich obiektów bezzałogowych, służących do strzelań powietrznych z samolotów bojowych oraz artylerii przeciwlotniczej. W 1961 r. w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 1 w Łodzi zbudowano ok. 200 egz. latających celów ”Gacek-2m”.

Konstrukcja:
Powietrzny cel holowany w układzie latającej sondy. Średniopłat konstrukcji mieszanej.
Skrzydła bezdźwigarowe, niedzielone, z profilem symetrycznym i płytami brzegowymi. Konstrukcja półskorupowa, całkowicie drewniana. Elementami pracującymi były żeberka z drewna sosnowego, oklejone obustronnie sklejką lotniczą, oraz pokrycie ze sklejki brzozowej, usztywnione podłużnicami sosnowymi. Całość była oklejona cienką tkaniną. Płyty brzegowe miały konstrukcję podobną do skrzydeł. Do płyt były przymocowane wysięgniki z wyważeniem masowym przeciwflatterowym. Na krawędzi spływu przymocowano klapki wyważające, odchylane na ziemi.
Kadłub o przekroju kołowym miał konstrukcję całkowicie metalową, skorupową, usztywnioną rzadko rozstawionymi wręgami. Wręgi, wykonane z rur stalowych, wzmocnione były nakładką z blachy stalowej. Pokrycie z blachy duralowej. Technologicznie kadłub był podzielony na trzy części: przednią, środkową i tylną. Przednia część była dodatkowo wzmocniona rurą stalową o dużej średnicy, do której zamocowano przegubowo dyszel holowniczy, o długości 2,8 m, wykonany również z rury stalowej. Do środkowej części kadłuba przymocowane były skrzydła. Na tylnej części kadłuba zabudowany był statecznik pionowy i stateczniki poziome.
Usterzenie w prototypach składało się jedynie ze statecznika pionowego. ”Gacek-2” otrzymał w późniejszej fazie prób stateczniki poziome. Konstrukcja stateczników była taka sama, jak konstrukcja skrzydeł. Na stateczniku pionowym znajdowała się odchylana na ziemi klapka wyważająca.
Podwozie w pierwszym prototypie było stałe, służąc jedynie do startu, lądowanie odbywało się za pomocą spadochronu. ”Gacek-2” startował na odrzucanym wózku i lądował na płozach. Zmodernizowany ”Gacek-2m” miał trzypunktowe podwozie płozowe, służące do startu i lądowania. Płozy były wykonane początkowo jako klejone z jesionowego drewna. W podwoziu trzypłozowym płozy były wykonane z piór stalowych. Na przedniej płozie znajdował się zabudowany czujnik ziemi, który podczas lądowania, przy zetknięciu się z powierzchnią lotniska, uruchamiał samoczynny zamek zwalniający zaczep liny holowniczej.

Dane techniczne (wg [1]):
Rozpiętość całkowita z płytami brzegowymi- 8,12 m, długość całkowita z dyszlem holowniczym- 11,7 m, długość kadłuba- 8,95 m, wysokość w linii lotu- 2,99 m, powierzchnia nośna- 18,4 m².
Masa całkowita- 530 kg.
Prędkość holowania- 750-800 km/h, prędkość lądowania- 300 km/h.