Instytut Techniki Szybownictwa (ITS)
Instytut Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa (ITSM)

15.03.1932 r. powstał Instytut Techniki Szybownictwa we Lwowie, przemianowany w 1936 r. na Instytut Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa. ITS był drugim w świecie instytutem tego rodzaju. Zadaniem Instytutu było tworzenie szybowców i motoszybowców użytkowych i doświadczalnych, ocena projektów i zrealizowanych konstrukcji, opracowanie przepisów technicznych budowy szybowców, prowadzenie badań w zakresie aerodynamiki, mechaniki lotu, techniki pilotażu, metodyki szkolenia szybowcowego, meteorologii i materiałów lotniczych.

Kierownikiem naczelnym ITS- ITSM był prof. inż. Stanisław Łukasiewicz. Instytut miał działy: konstrukcyjny, pomiarowy i użytkowy- mieszczące się w budynku Politechniki Lwowskiej przy ul. Leona Sapiehy 55, aerodynamiczny, mieszczący się na terenie Politechniki Lwowskiej przy ul. Sapiehy 12, meteorologiczny, mieszczący się w Instytucie Geofizyki Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie.

Dział konstrukcyjny ITS-ITSM opracował liczne projekty szybowców. Pierwszą zrealizowaną konstrukcją był szybowiec treningowy ITS-II (1932 r.). ITS-III był projektem wstępnym szybowca wyczynowego. Szybowiec doświadczalny ITS-IVb był zbudowany w 1935 r. Projekt szybowca akrobacyjnego ITS-V z 1931 r. opracowany przez inż. A. Nowotnego nie był zrealizowany. ITS-7 ”Drozd” był projektem samolotu słabosilnikowego. Motoszybowiec ITS-8 był zrealizowany w wersji treningowej (1936 r.), doświadczalnej ITS-8R (1937 r.) i wyczynowej ITS-8W (1938 r.), a w 1939 r. w budowie znajdowała się wersja meteorologiczna ITS-8M. W latach 1937- 1938 Franciszek Kotowski opracował projekt samolotu słabosilnikowego ITS "Jaskółka". Do prac ITS należało też poprawienie projektu szybowca TS-1/34 ”Promyk”. W latach 1937- 1938, Edmund Bernat opracował samolot słabosilnikowy ITS ”Wróbel”. W 1939 r. była rozważana koncepcja desantu powietrznego za liniami nieprzyjaciela przy użyciu bardzo tanich motoszybowców jednomiejscowych, nosiła ona nazwę ITS ”Szarańcza”.

W 1937 r. Instytut na kilka miesięcy przejął Warsztaty Szybowcowe ZASPL, nadając im nazwę Doświadczalne Warsztaty Szybowcowe ITS. Następnie przekształciły się one w Lwowskie Warsztaty Lotnicze.

Do rozwoju techniki lotu wyczynowego szybowców poważnie w 1938 r. przyczynili się inż. Wiesław Stępniewski, inż. Leszek Szwarc i inż. Witold Kasprzyk, którzy opracowali wzory pozwalające na określenie optymalnej prędkości przeskoku szybowca między kominami. Dalszym rozwojem ich koncepcji był wynaleziony w 1949 r. przez Amerykanina Paula Mc Ready'ego kalkulator krążkowy zwany krążkiem Mc Ready'ego.

Konstrukcje:
ITS-V, 1931, projekt szybowca akrobacyjnego.
ITS-II (CWJ-2), 1932,szybowiec treningowy.
ITS-III, ok. 1932, projekt szybowca wyczynowego.
ITS-IVb, 1935, szybowiec przeznaczony do lotów pomiarowych.
ITS-8, 1936, motoszybowiec szkolno-treningowy, wyczynowy, meteorologiczny.
ITS-8R, 1937, motoszybowiec doświadczalny z pomocniczym napędem rakietowym.
ITS ”Jaskółka”, 1939, projekt samolotu słabosilnikowego.
ITS-7 ”Drozd”, 1939, projekt samolotu sportowego, słabosilnikowego.
ITS ”Szarańcza”, 1939, projekt motoszybowca desantowego.
ITS ”Wróbel”, 1939, akrobacyjny samolot słabosilnikowy.

Galeria

  • Odbiornik radiowy projektu ITSiM stosowany w szybowcach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 2/1939).
  • Tablica poglądowa ITSM- wariometr. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 6-7/1938).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2007.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Cynk J. B. ”Polskie lotnictwo wojskowe w okresie międzywojennym”. Lotnictwo nr 11/2004.
[4] Glass A. "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939". Tom 3. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2008.
blog comments powered by Disqus