ITS-7 "Drozd", 1939

Projekt samolotu sportowego, słabosilnikowego. Polska.
Model tunelowy samolotu turystyczno-sportowego ITS-7 ”Drozd” z Wystawy Lotniczej we Lwowie w 1938 r. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 10/1964).

W 1937 r., z inicjatywy Instytutu Techniki Szybowni­ctwa i Motoszybow­nictwa (ITSM) we Lwowie, podjęta została akcja populary­zacji samolotów słabosilnikowych dla potrzeb polskiego lotnictwa sportowe­go. Szereg wypowiedzi oraz szczegółowe analizy w tym zakresie podane zostały w latach 1937- 1938 na ła­mach pism Skrzydlata Polska, Lot Polski i w Biuletynach Lwowskie­go Czasopisma Lotnicze­go. Zagadnieniem ma­sowego szkolenia pilotów na motoszybowcach i sa­molotach słabosilnikowych, ze względu na niskie ko­szty produkcji prostego sprzętu i jego użytkowania, zainteresowała się Liga Obrony Powietrznej i Przeciwga­zowej (LOPP), która wya­sygnowała fundusz pienięż­ny na rozpoczęcie prac doświadczalnych.

Analiza przeprowadzona przez Instytut Techniki Szybownictwa, dała lwow­skim konstruktorom wy­tyczne do opracowania projektów samolotów napędzanych silnikami małej mocy w za­kresie 14,7- 44 kW (20- 60 KM):
- dwumiejscowego samolo­tu szkolnego o znacznej pręd­kości, małym obciążeniu płata i małej prędkości lądowania- łatwego w obsłudze i pilota­żu dla pilotów szybowcowych przechodzących szkolenie sil­nikowe,
- samolotu dwumiejscowe­go do popularnej turystyki, o własnościach lotnych zbliżo­nych do poprzedniego,
- szybkiego samolotu tury­styczno-sportowego o starannej aerodynamice, małej mocy silnika, przystoso­wanego do lądowań w trud­nym terenie,
- dwumiejscowego samolotu akrobacyjnego,
- samolotu jednomiejscowego o pręd­kości max ok. 200 km/h do akroba­cji i szkolenia w strzelaniach powietrznych z fotokarabinu (ITS "Wróbel").

ITSM otrzymał w 1938 r. od ów­czesnej LOPP niewielki fundusz pie­niężny na prowadzenie prac doświadczalnych w tym za­kresie. Pieniądze te pozwoliły Instytutowi podjąć dalsze prace przy projektowaniu kolejnego (po ITS "Wró­bel") słabosilnikowego sa­molotu, w myśl opracowa­nych wytycz­nych w zakresie budowy szybkiego samolotu tury­styczno- sportowego o sta­rannej aerodynamice (przy minimalnej mocy silnika), przystosowanego do lądo­wań w trudnym terenie.

Projekt wstępny ITS-7, opracowany przez zespół studentów Politech­niki Lwowskiej, przewidywał początkowo samolot tury­styczny, przystosowany do lądowania na płozie. Samolot ten miał posiadać szczątkowe podwozie do startu i wypuszczaną płozę do lądowania. Jako napęd planowano silnik Ava o mocy 22 kW (30 KM). Później do napędu wybrano silnik Train o mocy 29 kW. Dolnopłat ten miał zabierać dwie osoby i po­czątkowo klasyfikowany był jako motoszybowiec. W miarę dalszego postępu prac i przeprowadzonych badań przeszedł on ostatecznie do kategorii samolo­tów słabosilnikowych. Starannie opracowany model tunelowy ITS-7 przeszedł szereg badań, ze szczegól­nym naciskiem na zmniej­szenie oporów, co w pełni osiągnięto.

W maju 1938 r. model ten wystawiony był na Ogólnopolskiej Wy­stawie Lotniczej we Lwowie.

Budowę 3 prototypów rozpo­częto w początku 1939 r. pod oznaczeniem ITS-7 "Drozd". Jeden z nich przeszedł pomyślnie pełny program prób statycznych. W budowie prototy­pów zrezygnowano z płozy i szczątkowego pod­wozia, wprowadzając lekkie zespoły o amortyzacji olejowo- powietrznej, wciągane w skrzydła. Z bliżej niezna­nych przyczyn, budowę bardzo zaawansowanych prototypów ITS-7 przerwano w połowie 1939 r. Samoloty te, niewykończo­ne do dnia wybuchu wojny (1.09.1939 r.), zniszczone zostały w czasie dzia­łań wojennych przez stu­dentów Politechniki Lwo­wskiej.

Konstrukcja.
Dwu miejscowy wolnonośny dolnopłat o konstrukcji mieszanej.
Płat dzielony. Skrzy­dła drewniane, dwudźwigarowe, usztywnione cięgna­mi. Keson kryty sklejką, całość- płótnem.
Kadłub półskorupowy, drewniany, wręgowy, kryty cienką sklejką brzozową. Wręgi sklejkowe wzmocnione duralowymi kształtowymi, cienkościennymi wsporni­kami. Kabina zakryta, oprofilowana wiatrochronem ze szkła or­ganicznego. Miejsca usytuowane jedno za drugim (tandem).
Usterzenie drewniane. Stateczniki kryte sklejką, stery płótnem.
Podwozie klasyczne, chowane w locie. Podwozie główne z amortyzacją olejowo- powietrzną.

Silnik chłodzony powietrzem dwucylindrowy Mengin o mocy 45 KM przy 2250 obr/min, na drugim prototypie czterocylindrowy Train 4T o mocy 40 KM przy 2300 obr/min.

Silnik:
- pierwszy prototyp- chłodzony powietrzem, dwucylindrowy Mengin o mocy 33 kW (45 KM),
- drugi prototyp- przewi­dywano chłodzony powietrzem, czterocylindrowy silnik Train 4T o mocy 29 kW (40 KM).
Śmigło drewniane, stałe.
Zakres prób przewidywał zbadanie prototypów z bel­gijskim sinikiem Sarolea "Albatros" o mocy 22 kW (30 KM).

Dane techniczne ITS-7 (wg [4]):
Rozpiętość- ok. 10,0 m, długość- ok. 6,3 m, wysokość- ok. 1,6 m, powierzchnia nośna- ok. 12,0 m2.
Prędkość samolotu z silnikiem Train 4T i Mengin prze­widywana była obliczenio­wo na 150 km/h.

Galeria

  • ITS-7 ”Drozd”, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 10/1964).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2007.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Kaczkowski R. "Samolot turystyczno- sportowy ITS-7 Drozd". Skrzydlata Polska nr 10/1964.
[4] Glass A. "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939". Tom 3. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2008.
blog comments powered by Disqus