Uruchomienie produkcji samolotu szerokokadłubowego Boeing 747 w połowie lat 1960-tych skłoniło biuro konstrukcyjne Iljuszyna do opracowania podobnego samolotu. Ponieważ Aerofłot był zaniepokojony oczekiwaniem na samolot Iljuszyn Ił-62, zalecono prowadzenie prac studialnych nad samolotem o średnicy kadłuba 6,08 m (było to nie wiele więcej niż średnica kadłuba Ił-62) i czterema silnikami zamontowanymi w oddzielnych gondolach podskrzydłowych, oznaczonym jako Iljuszyn Ił-86. Jednym z podstawowych wymagań była możliwość operowania maszyny z pasów startowych o nieutwardzonych nawierzchniach i z lotnisk bez infrastruktury. W tym celu samolot wyposażono w trzy trapy ze schodami umożliwiające wejście na dolny pokład, a stamtąd na pokład górny- pasażerski. Na dolnym pokładzie można przewieźć osiem kontenerów LD3, zaś kabina pasażerska mogła pomieścić 350 pasażerów. Napęd stanowiły cztery silniki turbowentylatorowe Kuzniecow NK-86 o ciągu 127,5 kN każdy. Samolot Iljuszyn Ił-86 został zaprojektowany pod kierunkiem G. Nowożiłowa.

Produkcja samolotu odbywała się w ZSRR i częściowo w Polsce. Montaż końcowy samolotów Ił-86 odbywał się w Woroneżu. Pierwszy prototyp został oblatany 22.12.1976 r. Produkcja seryjna samolotu rozpoczęła się w 1977 r. Regularne loty miały się rozpocząć w czasie Igrzysk Olimpijskich w 1980 r., jednakże terminu tego nie udało się dotrzymać i samoloty weszły do służby dopiero 26.12.1980 r. Opracowywano także wersje rozwojowe, wyposażone w silniki PS-90A i CFM56 o pojemności od 375 do 400 pasażerów, jednak nie weszły one do produkcji seryjnej.

Na bazie samolotu Ił-86 zbudowano dla potrzeb wojska 4 egzemplarze samolotu dowodzenia, oznaczonego jako Iljuszyn Ił-80.

Do 1994 r. wyprodukowano 103 samoloty Ił-86. Głównym użytkownikiem tych maszyn były linie lotnicze Aerofłot. Kilka Iłów-86 było wykorzystywanych przez linie czarterowe przewożące muzułmańskich pielgrzymów do Mekki. Po upadku ZSRR wielu użytkowników samolotów Ił-86 zdecydowało się wymienić ich silniki na CFM-56. Program modernizacji rozpoczął się w 1995 r. Jesienią 2000 r. w eksploatacji znajdowało się około 70 egz. Ił-86.

Dalszym rozwojem konstrukcji był samolot pasażerski Iljuszyn Ił-96.

W Polsce.

W maju 1977 r. zostało zawarte porozumienie między Polską a Związkiem Radzieckim w sprawie kooperacji przy produkcji radzieckiego aerobusu Iljuszyn Ił-86. Głównym polskim kooperantem była wytwórnia PZL-Mielec, w której pracach uczestniczy również PZL-Świdnik. W początkowym etapie kooperacji były produkowane w Polsce następujące zespoły aerobusu Ił-86: usterzenie poziome i pionowe z mechanizmami sterowania, lotki, klapy, słoty, spoilery, mechanizmy śrubowe napędu lotek i klap oraz wysięgniki do mocowania silników wraz z zawartymi w nich instalacjami. W latach 1980-1985 zakres prac miał być rozszerzony o produkcję dalszych zespołów. Pierwsze usterzenie do samolotu Ił-86 zostało wykonane w PZL-Mielec w listopadzie 1977 r.

W listopadzie 1979 r. Iljuszyn Ił-86 prezentowany był w Polsce. Samolot wylądował wówczas w Centralnym Porcie Lotniczym na Okęciu w Warszawie.

W latach 1980-tych samolot Iljuszyn Ił-86 proponowany był Polskim Liniom Lotniczym ”Lot” jako następca samolotów Iljuszyn Ił-62M. Jednak mimo nacisków ze strony sowieckiej oraz ówczesnych władz państwowych aby zakupić samoloty Ił-86, dyrekcja PLL ”Lot” zdecydowała się zakupić amerykańskie samoloty Boeing 767.

Konstrukcja:
Dolnopłat o konstrukcji metalowej. Pasażerów- 350.

Napęd: 4 silniki turbowentylatorowe Kuzniecow NK-86 o ciągu 127,5 kN każdy.

Dane techniczne Ił-86 (wg [1]):
Rozpiętość- 48,0 (wg [3]- 48,06) m, długość- 59,6 (wg [3]- 60,21) m, wysokość- 15,8 m, powierzchnia nośna- 320 m².
Masa własna- 113 900 (wg [3]- 107 000) kg, masa użyteczna- 90000 kg, masa całkowita- 206 000 (wg [3]- 208 000) kg.
Prędkość max- 950 km/h, prędkość przelotowa- 900 (wg [3]- 950) km/h, prędkość min.- 240 km/h, wznoszenie- 12 m/s, pułap- 11000 m, zasięg- 3600 (wg [3]- 4600) km.