Iljuszyn Ił-62, 1963

Samolot pasażerski. ZSRR.
Samolot pasażerski Iljuszyn Ił-62 (SP-LAA) w barwach Polskich Linii Lotniczych Lot. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 1/1975).
Samolot pasażerski Iljuszyn Ił-62 został zaprojektowany w biurze konstrukcyjnym Iljuszyna pod kierunkiem G. W. Nowoziłowa. Projekt, tego pierwszego radzieckiego odrzutowego samolotu pasażerskiego dalekiego zasięgu, narodził się w 1957 r. Samolot ten miał zastąpić w eksploatacji turbośmigłowe Tupolew Tu-114, które dotychczas jako jedyne spośród statków powietrznych Aerofłotu były zdolne do obsługi połączeń międzykontynentalnych. Samolot Ił-62 był wzorowany na brytyjskim samolocie pasażerskim Vickers VC-10. Samolot został zaprojektowany jako dolnopłat z usterzeniem w układzie T. W celu uzyskania jak największej siły nośnej zespół napędowy zamontowano w tylnej części kadłuba, co przyniosło także dodatkową korzyść w postaci obniżenia poziomu hałasu w kabinie pasażerskiej.

Prototyp Ił-62, napędzany tymczasowo silnikami AL-7, został oblatany w styczniu 1963 r. (wg [3]- 3.01.1961 ?). Opóźnienia w programie, związane z brakiem postępu w pracach nad silnikami Kuzniecow NK-8-4 o ciągu 103 kN, które miały stanowić napęd seryjnych Ił-62, spowodowały, iż samoloty rozpoczęły loty rejsowe dopiero w marcu 1967 r. Samolot wszedł wówczas na linie krajowe Aerofłotu, a we wrześniu 1967 r. na linię Moskwa-Montreal zastępując samoloty Tupolew Tu-114. W lipcu 1968 r. zainicjowano loty z Moskwy do Nowego Jorku. Co ciekawe, niektóre z maszyn Aerofłotu latały także na trasach transsyberyjskich, nosząc jednakże oznaczenia linii JAL i KLM. Samolot posiadał kabinę pasażerską o 186 miejscach w wersji ekonomicznej, lub 168 miejscach w wersji turystycznej, albo 114 miejscach I klasy.

Produkcja podstawowej wersji Ił-62 zamknęła się stosunkowo niewielką liczbą egzemplarzy, ponieważ 1970 r. oblatano prototyp zmodernizowanej wersji Ił-62M. Jako napęd zastosowano bardziej ekonomiczne silniki Sołowiow D-30KU o ciągu 107,9 kN. W porównaniu z poprzednikiem w samolocie tym dokonano zmian w instalacji paliwowej, zamontowując w stateczniku pionowym dodatkowy zbiornik paliwa oraz unowocześniono wyposażenie pokładowe. Regularne loty rejsowe Ił-62M zaczął wykonywać w 1974 r.

Wg [1]- w 1971 r. powstała 200-miejscowa wersja tego samolotu, o kadłubie przedłużonym o 6,5 m i napędzana silnikami D-30K, oznaczona Ił-62M-200.

W 1978 r. zakłady w Kazaniu rozpoczęły produkcję wersji Ił-62MK. Płatowiec tego modelu posiadał wydłużony okres eksploatacji i był dopuszczony do przewożenia większych mas. Wzrosła również liczba zabieranych pasażerów- do 195 osób. Silniki zabudowano w nowych gondolach, zmniejszających emisję hałasu.

Łącznie do 1990 r. wyprodukowano 278 samolotów Ił-62 wszystkich wersji. Używały ich przede wszystkim państwa bloku komunistycznego, m.in. w czechosłowackich liniach ČSA, linie lotnicze NRD- Interflug.

W Polsce.

W 1972 r. Polskie Linie Lotnicze ”Lot” zakupiły pierwsze 3 pasażerskie samoloty odrzutowe dalekiego zasięgu Iljuszyn Ił-62. Pierwszy samolot przybył do Warszawy 16.03.1972 r., a drugi 22.04.1972 r. Samoloty otrzymały znaki rejestracyjne SP-LAA i SP-LAB. W marcu 1973 r. dotarł trzeci samolot (SP-LAC), w kwietniu 1974 r.- czwarty (SP-LAD), w grudniu 1974 r. (SP-LAE), w maju 1976 r. (SP-LAF), a w maju 1977 r. (SP-LAG). Łącznie zakupiono 7 samolotów Ił-62. W latach 1978 (lub 1977)- 1985 PLL ”Lot” wypożyczały okresowo z Aerofłotu samoloty Ił-62 o znakach SSSR-86663, SSSR-86450, SSSR-86610, SSSR-86611.

W maju 1972 r. został wykonany na SP-LAA pierwszy transatlantycki lot czarterowy z Warszawy do Montrealu. 15.05.1972 . samoloty weszły na linie z Warszawy do Londynu, Moskwy, Paryża i Rzymu. W dniu 16.04.1973 r. uruchomiono linię z Warszawy do Nowego Jorku i również w kwietniu do Damaszku. W maju 1973 r. Ił-62 wykonał pierwszy lot czarterowy do Tokio. W dniu 5.6.1976 r. nastąpiło otwarcie linii do Montrealu, a 14.9.1977 r.- do Bangkoku. Samoloty Ił-62 były przeznaczone na linie długodystansowe, m.in. umożliwiły rozpoczęcie komunikacji transatlantyckiej oraz dalekich połączeń z Azją. Ił-62 był pierwszym czterosilnikowym samolotem odrzutowym w polskiej komunikacji lotniczej. Samolot SP-LAA został rozbity podczas lądowania w Warszawie w marcu 1980 r. Pozostałe zostały wycofane w latach 1982-1983.

W 1979 r. PLL ”Lot” otrzymały pierwszy samolot w wersji Ił-62M, samolot otrzymał znaki rejestracyjne SP-LBA. Następnie w latach 1980-1987 dostarczono następne 7 samolotów (SP-LBB do SP-LBH), łącznie zakupiono 8 (wg [3]- 7) samolotów tego typu. W latach 1984-1988 PLL ”Lot” wypożyczał okresowo samoloty Ił-62M od radzieckiego Aerofłotu (SP-LBI) oraz rumuńskiego Taromu (SP-LBR i YR-IRE). Samolot SP-LBG w maju 1987 r. uległ katastrofie w Lesie Kabackim. Pozostałe siedem samolotów wycofano w styczniu-lutym 1992 r. (wg [3]- w 1991 r.).

Na następcę samolotu Ił-62M początkowo był rekomendowany, ze względów politycznych, samolot radziecki Iljuszyn Ił-86, a później nowocześniejszy Iljuszyn Ił-96. Natomiast Polskie Linie Lotnicze ”Lot” rozpoczęły na przełomie lat 1987/1988 starania o zakup samolotów zachodnich. Pod uwagę brano możliwość zakupu lub dzierżawy nowych lub używanych samolotów typu Boeing 707, Douglas DC-8, Douglas DC-10, Boeing 747-200, Airbus A310-300 oraz Boeing 767ER. Ostatecznie dokonano wyboru samolotów Boeing 767ER, dwóch maszyn w wersji -200 i jednej w wersji -300.

Konstrukcja:
Dolnopłat o konstrukcji metalowej. Załoga- 5 osób, pasażerów- 162-168 (wg [4]- 140-.186).
Płat trójdzielny, kąt skosu w 1/4 cięciwy wynosi 35°. Część środkowa (centropłat) jest integralna z kadłubem. Konstrukcja skrzydła trójdźwigarowa, w części zewnętrz­nej dwudźwigarowa. Krawędź w środkowej części płata jest prostopadła do osi kadłu­ba. Krawędzie natarcia na ze­wnętrznych częściach skrzydeł są wysunięte do przodu (skrzydło pi­łowe). Lotki trójdzielne, klapy dwuszczelinowe (wg [4]- dwuczęściowe jednoszczelinowe), przed klapami spoilery (przerywacze)- wspomagające lotki bądź działające jako hamulce aero­dynamiczne albo w sposób miesza­ny.
Kadłub o konstrukcji półskorupowej. Kabina zakryta, ciśnieniowa.
Usterzenie w układzie T. Usterzenie pionowe i poziome- skośne. Statecznik pionowy o konstrukcji trójdźwigarowej. Statecznik po­ziomy usytuowany jest na .szczycie statecznika pionowego.
Podwozie trójpodporowe z kołem przednim, chowane w locie. Podwozie główne z wózkami czterokołowymi, podwozie przednie dwukołowe. W tyle kadłuba znajduje się wysuwana podpórka z dwoma kołami, zabezpieczająca przed przechyleniem się samolotu do tyłu podczas załadunku. Przy końcu kadłuba zasobnik ze spadochronem hamującym.

Wyposażenie: pilot automatyczny, komputer nawigacyjny, radiostacje UKF i KF, radiowysokościomierz, radiokompasy, zestaw nawigacyjny VOR/ILS pod podchodzenia do lądowania przy złej widoczności ziemi, radarowy układ nawigacyjny radar meteorologiczno-nawigacyjny, transpondery oraz urządzenia wskazujące właściwe wychylenie sterów podczas podejścia do lądowania, dające się sprzęgać z pilotem automatycznym (co umożliwia automatyczne lądowanie).
- Ił-62M- bogate wyposa­żenia radionawigacyjne, składające się m. in. z radiostacji pracujących na falach decymetrowych i metro­wych, systemów bliskiej nawigacji Kurs-MP-2 i RSBN-75, radiodalmierzy SDK-67 i SD-67, radiokompasu ARK-15M, radiowysokościomierza, służącego do pomiaru małych wysokości RW-5, stacji radiolokacyjnej "Groza", dopplerowskiej sta­cji radiolokacyjnej AISS-013, sy­stemu kursowego TKS-P, przelicz­nika nawigacyjnego NW-PB-1, sy­stemu automatycznego sterowania SAU-1T i innych.
Instalacje: elektryczna, hydrauliczna, awaryj­na hydrauliczna i awaryjna hydroazotowa, klimatyzacyjna, odladzania (gorącym powietrzem) i przeciwpożarowa.

Napęd- cztery odrzutowe silniki dwuprzepływowe, zabudowane w zdwojonych gondolach po dwa z obydwóch stron kadłuba:
- prototyp Ił-62- AL-7,
- Ił-62- Kuźniecow NK-8-4 o ciągu 103 kN każdy (wg [1]- o ciągu startowym 10500 daN każdy i ciągu przelotowym 2750 daN każdy),
- Ił-62M- Sołowiow D-30KU o ciągu 107,9 kN (wg [4]- 112,8 kN) każdy.

Dane techniczne Ił-62 (wg [1]):
Rozpiętość- 43,3 (wg [3]- 43,2) m, długość- 53,12 m, wysokość- 12,35 m, powierzchnia nośna- 282,2 (wg [3]- 279,55) m2.
Masa własna- 69410 (wg [3]- 66400) kg, masa użyteczna- 92190 kg, masa płatna- (wg [3]- 23000) kg, masa całkowita- 161 600 (wg [3]- 162 000) kg.
Prędkość przelotowa max- 850 (wg [3]- 900) km/h, prędkość przelotowa ekonomiczna- 820 km/h, prędkość minimalna- 220-240 km/h, wznoszenie- 26,8 m/s, pułap- 12000-13000 m, zasięg- 6800 km, zasięg max- 8200 (wg [3]- 9200) km.

Dane techniczne Ił-62M (wg [1]):
Rozpiętość- 43,3 (wg [3]- 43,2) m, długość- 53,12 m, wysokość- 12,35 m, powierzchnia nośna- 282,2 (wg [3]- 279,55) m2.
Masa własna- 71060 (wg [3]- 66400) kg, masa użyteczna- 93940 kg, masa płatna- (wg [3]- 23000) kg, masa całkowita- 165 000 kg.
Prędkość przelotowa max- 850 (wg [3]- 900) km/h, prędkość przelotowa ekonomiczna- 820 km/h, prędkość minimalna- 220-240 km/h, wznoszenie- 26,8 m/s, pułap- 12000-13000 m, zasięg- 7800 km, zasięg max- 9200 (wg [3]- 10000) km.

Galeria

  • Samolot pasażerski Iljuszyn Ił-62 (SP-LAC) Polskich Linii Lotniczych Lot na lotnisku Okęcie. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 32/1976).
  • Samolot Ił-62 (nr rej. SP-LAA). Zdjęcie wykonano na lotnisku w Nowym Jorku w styczniu 1979 r. ((Źródło: Ken Rose via ”Wikimedia Commons”).
  • Samolot Ił-62M (nr rej. SP-LBG). Zdjęcie wykonano na lotnisku Heathrow w Londynie w 1987 r. (Źródło: Tim Rees via ”Wikimedia Commons”).

Źródło:

[1] Mikulski M., Glass A. ”Polski transport lotniczy 1918-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
[2] Kozakowski T. ”80 lat PLL LOT”. Lotnictwo nr 2/2009.
[3] Głowacki B., Sobczak G. ”Współczesne samoloty pasażerskie”. Wydawnictwo Lampart. Warszawa 2002.
[4] T. K. "Samolot komunikacyjny dalekiego zasięgu Ił-62M". Skrzydlata Polska nr 39/1978.
blog comments powered by Disqus