TC-1, 1952

Zdalnie sterowany samolot-cel. Polska.
Zdalnie sterowany samolot-cel TC-1. (Źródło: rys. Krzysztof Luto).
Na początku lat 1950-tych Zakład Wytrzymałościowo-Konstrukcyjny Głównego Instytutu Lotnictwa podjął prace nad projektem celu latającego TC-1, który był zdalnie sterowany niewielkim samolotem napędzanym pulsacyjnym silnikiem odrzutowym, startującym z katąpulty. Samolot-cel przeznaczony był do strzelań artylerii przeciwlotniczej. Prace nad projektem przeprowadzano w okresie 1950-1951. Autorami opracowania byli mgr inż. Tadeusz Chyliński i mgr inż. Jerzy Haraźny. Układ konstrukcyjny latającego celu TC-1 nawiązywał do niemieckiej bomby latającej V-1.

Do startu służyła katapulta zaprojektowana w Zakładzie Wytrzymałości GIL. Przed startem samolot był ustawiany na specjalnych saniach, znajdujących się na bieżni katąpulty o długości 18,0 m. Sanie były napędzane lewarem pneumatycznym. Samolot rozpędzony do prędkości 150 km/h, z pracującym silnikiem, wyrzucany był pod kątem 15°. Zdalne sterowanie odbywało się za pomocą wielokanałowej aparatury radiowej, podającej impulsy na przekaźniki elektryczne, uruchamiające z kolei siłowniki pneumatyczne poszczególnych mechanizmów. W TC-1 nie przewidywano zastosowania automatycznego pilota, w związku z czym lot musiał się odbywać wyłącznie w zasięgu kontroli wzrokowej. Po wyczerpaniu paliwa lub po odcięciu jego dopływu, TC-1 schodził lotem ślizgowym i lądował lub wodował na kadłubie zabezpieczonym od spodu płozą.

Do napędu prototypów zamierzano użyć silnik GIL SP-3, jeden z opracowanych w Zakładzie Silników i wykonanych w Zakładzie Produkcji Doświadczalnej GIL, w latach 1948-1951. Były to pulsacyjne silniki z zaworami sprężynowymi o ciągu 0,68 kN (70 kG), 1,37 kN (140 kG), i 4,9 kN (500 kG). Silnik SP-3 o ciągu 0,68 kN (70 kG) był wykonany w dwóch wersjach, różniących się czasem pracy, w I wersji- 20', a w wersji II- 1 h 30'. Układ zdalnego sterowania: aparatura nadawcza i odbiorcza oraz mechanizm wykonawczy zostały zaprojektowane i wykonane w Zakładzie Osprzętu GIL.

Prace nad budową TC-1 były znacznie zaawansowane, silnik SP-3 był gotowy, płatowiec i urządzenia pomocnicze wykonane w około 40%, katapulta w 75%. Ze względu na brak koncepcji wykorzystania samolotu-celu i spadku zainteresowania konstrukcją, budowa TC-1 została przerwana w 1952 r.

Konstrukcja:
Górnopłat o konstrukcji mieszanej.
Skrzydła drewniane, kryte płótnem. Dobrą stateczność zapewniał celowi znaczny dodatni wznios skrzydeł.
Kadłub o konstrukcji metalowej. Nad kadłubem na pylonie (wsporniku) zabudowany był silnik, którego rura wylotowa wsparta była z kolei na usterzeniu pionowym.
Usterzenie o konstrukcji metalowej, w układzie litery T. Ster kierunku był wychylany w obydwie strony. Ster wysokości, również zdalnie sterowany, miał trzy położenia, odpowiadające lotowi wznoszącemu z silnikiem pracującym, stanowi neutralnemu 0° i lądowaniu.

Wyposażenie- urządzenie zdalnego sterowania i odległościowego regulowania dopływu paliwa do silnika.

Silnik- pulsacyjny SP-3 o ciągu 0,68 kN (70 kG).

Dane techniczne TC-1 projektowane  (wg [1]):
Rozpiętość- 3,35 m, długość- 3,33 m, wysokość- 1,08 m, powierzchnia nośna- 2,16 m2.
Masa w locie- 235 kg.
Prędkość max- 425 km/h, prędkość lądowania- 140 km/h, pułap- 3000 m, czas lotu max- 0,5 h.

Źródło:

[1] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1945-1980”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1980.
blog comments powered by Disqus