Heinkel HE-8, 1927

Wodnosamolot łącznikowy, rozpoznawczy. Niemcy / Szwecja.
Wodnosamolot łącznikowy i rozpoznawczy Heinkel HE-8 (H. M.II) wyprodukowany z warsztatach Orlogsværftet Flyvemaskineværksted w Kopenhadze. (Źródło: archiwum).

W 1922 r. Ernst Heinkel otworzył własną fabryką samolotów Heinkel Flugzeug-Werke w Warnemünde, w której powstał szereg jego konstrukcji. Pierwsze z nich, Heinkel HE-3 do Heinkel HE-12, były dolnopłatami pływakowymi o różnych przeznaczeniach: Heinkel HE-3 pocztowy, Heinkel HE-4 i Heinkel HE-5 wywiadowcze, Heinkel HE-6 pocztowy, Heinkel HE-7 torpedowy, Heinkel HE-8 i Heinkel HE-9 wywiadowcze, Heinkel HE-10 doświadczalny i Heinkel HE-12 pocztowy. Wszystkie te samoloty były zbliżone do siebie pod względem konstrukcyjnym i kształtów, a różniły się głównie zastosowanymi silnikami, liczbą miejsc i wyposażeniem.

Duńska Królewska Marynarka Wojenna (Søværnet), zainspirowana udaną służbą wodnosamolotów Heinkel HE-1, HE-2 i HE 4 w Szwecji, postanowiła zamówić podobny wodnosamolot. W 1927 r. Ernst Heinkel opracował projekt, oparty na konstrukcji sprawdzonego wodnosamolotu Heinkel HE-5. Otrzymał on oznaczenie Heinkel HE-8. Do napędu zastosowano silnik Armstrong Siddeley „Jaguar IV” o mocy 338 kW (460 KM). Uzbrojenie składało się z dwóch karabinów maszynowych kal. 8 mm i ośmiu wyrzutników dla bomb o masie 12,5 kg.

Prototyp został oblatany w 1927 r. Pierwsze 6 egz., dostarczonych dla duńskiej marynarki wojennej, zostało wyprodukowanych w firmie Heinkel w Warnemünde w 1928 r. W Danii samoloty otrzymały oznaczenie wojskowe H. M.II (Hydroplan Monoplan- wodnosamolot jednopłatowy). Produkcja licencyjna została podjęta w firmie Orlogsværftet Flyvemaskineværksted w Kopenhadze. W 1929 r. wyprodukowano 5 egz., rok później 2 egz., a w 1938 r. dodatkowe trzy. Łącznie duńska marynarka otrzymała 22 wodnosamoloty H. M.II. Był to najliczniejszy typ samolotu i najdłużej użytkowany przez lotnictwo morskie.

Wodnosamoloty H. M.II weszły na uzbrojenie 1. Luftflotille (Luftmarinestation Köpenhamn) stacjonującej w Kopenhadze. Były to pierwsze duńskie samoloty, które operowały nad niebem Grenlandii. Odegrały one dużą rolę podczas sporu norwesko- duńskiego o zwierzchnictwo nad tą wyspą. W 1932 r. Dania wysłała dwie ekspedycje polarne składające się łącznie z trzech statków. Każdy z nich przenosił na pokładzie jeden wodnosamolot. Obie wyprawy zakończyły się pełnym sukcesem. W następnych latach każda wyprawa polarna otrzymywała do swej dyspozycji jeden lub dwa wodnosamoloty H. M.II. W latach 1932- 1938 kilka samolotów było użytkowanych w lotnictwie cywilnym. Dwa, pomalowane na czerwono samoloty, wykonywały zdjęcia lotnicze Grenlandii na zamówienie duńskiego Instytutu Geodezji. W trakcie służby 7 wodnosamootów uległo rozbiciu, natomiast kolejne 2 skreślono z ewidencji. W kwietnia 1940 r. 1. Luftflotille była wyposażona w 13 egz. H. M.II i 2 egz. H.B.III (Hawker „Dantorp”). 9.04.1940 r. samoloty zostały zdobyte przez Niemców w czasie inwazji na Danię. Jeden z nich był testowany przez Luftwaffe, pozostałe zostały zmagazynowane i ostatecznie spłonęły w pożarze magazynu w 1943 r.

Na początku lat 1930- tych w firmie Heinkel została opracowana wersja rozwojowa HE-8, napędzania amerykańskim silnikiem Packard 3A-2500 o mocy 597 kW (800 KM). Nowy wodnosamolot otrzymał oznaczenie Heinkel HE-31. Pomimo, że posiadał znacznie lepsze osiągi od swego poprzednika, nie wzbudził większego zainteresowania. Jego rozwój został zakończony po zbudowaniu prototypu.

W 1930 r. jugosłowiańska firma Fabrika aeroplana i hidroaviona Zmaj nabyła licencję na produkcję wodnosamolotu Heinkel HE-8. Firma zobowiązała się dostarczyć prototyp, opracowany zgodnie ze specyfikacją wydaną przez marynarkę wojenną Jugosławii. Biuro techniczne wprowadziło w konstrukcji istotne zmiany. Zachowując ogólny wygląd, zmodyfikowano konstrukcję kadłuba, zamontowano kabinę dla trzeciego członka załogi. Do napędu zastosowano silnik- Gnôme- Rhône 9A „Jupiter” o mocy 353 kW (480 KM). Prototyp Zmaj-Heinkel HE-8, ukończony w 1931 r. , został przekazany marynarce wojennej. Przeszedł próby porównawcze z czechosłowackim wodnosamolotem Letov Š-328V, jednak żaden z nich nie spełnił wymagań władz wojskowych. Dalszy rozwój HE-8 został zaniechany. Prototyp był używany do początków 1941 r. jako patrolowy i szkolny. Po inwazji wojsk niemieckich na Jugosławię 6.04.1941 r. został ewakuowany do Grecji, a 20.04.1941 r. przeleciał na Kretę. Z braku możliwości dalszej ewakuacji do Afryki Północnej, został spalony, aby nie wpadł w ręce wroga.

W Polsce.

W 1929 r. Podlaska Wytwórnia Samolotów oferowała dostawę wodnosamolotów niemieckiej firmy Heinkel, które zamierzano budować w PWS z licencji szwedzkiej firmy Svenska Aero Aktiebolag (SAAB) w Sztokholmie. Ponieważ oferta budowy nie została przyjęta, Podlaska Wytwórnia Samolotów opracowała własne projekty wodnosamolotów. W październiku 1930 r. inż. Zbysław Ciołkosz opracował projekt PWS-61. Wzorowany był prawdopodobnie na wodnosamolocie Heinkel HE-8. Obydwa samoloty różniły się jednak wymiarami, masami, silnikiem i szczegółami konstrukcji.

W latach 1929- 1930 r. szwedzka firma Svenska Aero Aktiebolag (SAAB) złożyła do Kierownictwa Zaopatrzenia Aeronautyki ofertę dostawy gotowych wodnosamolotów łącznikowych Heinkel HE-8 dla Morskiego Dywizjonu Lotniczego. Również i ta oferta nie została przyjęta.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy wolnonośny dolnopłat o konstrukcji drewnianej (w wersji Zmaj-Heinkel HE-8- mieszanej).
skrzydło prostokątne z eliptycznymi końcówkami. W wersji Zmaj-Heinkel HE-8- o konstrukcji mieszanej metalowo- drewnianej. Pokrycie z płótna,
W wersji Zmaj-Heinkel HE-8- kadłub o konstrukcji metalowej. Pokrycie z płótna, osłony silnika wykonane z blachy. Kabiny odkryte.
Podwozie dwupływakowe, wsparte rurami stalowymi do płata i kadłuba.

Uzbrojenie- 1 stały, zsynchronizowany karabin maszynowy kal. 8 mm, 1 ruchomy karabin maszynowy kal. 8 mm obserwatora. Ładunek bomb- 8 wyrzutników dla bomb o masie 12,5 kg.

Silnik:
- HE-8- gwiazdowy Armstrong Siddeley „Jaguar IV” o mocy 338 kW (460 KM),
- HE-31- w układzie V typu Packard 3A-2500 o mocy 597 kW (800 KM),
- Zmaj-Heinkel HE-8- gwiazdowy Gnôme- Rhône 9A „Jupiter” o mocy 353 kW (480 KM).

Dane techniczne Heinkel HE-8 (wg [3]):
Rozpiętość- 16,77 m, długość- 11,65 m, wysokość- 4,4, powierzchnia nośna- 47,0 m2.
Masa własna- 1675 kg, masa startowa- 2650 kg.
Prędkość max- 210 km/h, prędkość przelotowa- 170 km/h, prędkość lądowania- 86 km/h, wznoszenie- 168 m/min., pułap- 5600 m, zasięg- 1290 km.

Galeria

  • Wodnosamolot  H. M.II należący do 1. Luftflotille, Kopenhaga. (Źródło: archiwum).
  • Heinkel HE-8 (H. M.II), rysunek w trzech rzutach. (Źródło: archiwum).
  • Prototyp wodnosamolotu rozpoznawczego Zmaj-Heinkel HE-8, zbudowany w Jugosławii. (Źródło: archiwum).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[3] Хајнкел He-8 – Српска енциклопедија.
[4] Уголок неба - Большая авиационная энциклопедия.
[5] Naval Aviation - Flådens Historie.
[6] Praca zbiorowa „Encyklopedia Lotnictwa: Technika Typy Dane”. Wydawnictwo Debit. 2002.
blog comments powered by Disqus