Hawker "Osprey", 1930

Samolot lub wodnosamolot rozpoznawczo-obserwacyjny morski. Wielka Brytania.
Samolot rozpoznawczo-obserwacyjny morski Hawker ”Osprey” Mk.I. (Źródło: archiwum).

Jeszcze przed opracowaniem samolotu Hawker ”Hart”, zapotrzebowanie na szybki dwumiejscowy samolot rozpoznawczo-obserwacyjny wydała brytyjska Royal Navy- O.22/26. Przez ponad dwa lata nie zgłoszono do konkursu odpowiedniego samolotu, dopiero oblatanie Hawker ”Harta” wzbudziło zainteresowanie Royal Navy. Po zakończeniu cyklu prób dla RAF, firma Hawker podjęła na własną rękę dostosowanie pierwszego prototypu ”Harta” do wymagań marynarki, w tym do użycia na pokładach brytyjskich lotniskowców. Nie zmieniając zasadniczej konstrukcji samolotu wprowadzono składane skrzydła, wzmocnienia konstrukcji, a także uchwyty dla katapulty (do startu z okrętów liniowych i krążowników). Po pomyślnych próbach przeprowadzonych w końcu 1930 r. i w 1931 r., firma Hawker otrzymała zamówienie na dwa prototypy samolotu nazwanego ”Osprey”, będące w istocie maszynami identycznymi z przebudowanym ”Hartem”. Samoloty te były wyposażone w pływaki, wymienne z podwoziem kołowym.

Począwszy od 1932 r. rozpoczęły się dostawy seryjnych samolotów ”Osprey” Mk.I (37 egz.) oraz ”Osprey” Mk.II, różniących się jedynie typem zastosowanych pływaków, wymiennych z podwoziem kołowym (14 egz.). Kolejna wersja samolotu, ”Osprey” Mk.III, różniła się zastosowaniem nowego śmigła (49 egz.) Wyprodukowano je w 1934 r. Trzy kolejne samoloty powstały w wersji ”Osprey” Mk.III Special (S1699 do S1701), z wykorzystaniem stali nierdzewnej. Ostatnie samoloty dostarczono w 1935 r. i było to 26 samolotów ”Osprey” Mk.IV, napędzanych silnikami Kestrel V. Łącznie zbudowano 131 samolotów rozpoznawczo-obserwacyjnych Osprey (łącznie z prototypami) nie licząc odpowiednio przebudowanego pierwszego prototypu Harta.

W pierwszej kolejności w samoloty ”Osprey” Mk.I i Mk.II przezbrojono samodzielne klucze (404., 407. i 409.) Fleet Air Arm (FAA), zaokrętowane na krążownikach ciężkich. Dwa samoloty służyły w bazie Gosport do celów treningowych (na podwoziu kołowym). Pozostałe służyły (na podwoziu kołowym) na lotniskowcu Courageous. Wkrótce też w ”Ospreye” przezbrojono 405. Klucz FAA, przekształcony następnie w 803. Dywizjon, zaokrętowany na lotniskowcu Hermes. Samoloty póżniejszych wersji służyły w samodzielnych kluczach FAA na pokładach różnych krążowników Royal Navy (w tym lekkich), a także w 800., 801., 802. i 803. Dywizjonie FAA. W przeciwieństwie do samolotów wyposażonych w pływaki i bazujących na krążownikach, maszyny z czterech wymienionych dywizjonów były wyposażane w podwozia kołowe i stacjonowały na klasycznych lotniskowcach, w tym Courageous, Hermes, Ark Royal, Furious i Eagle. W połowie lat 30-tych dotychczasowe klucze przekształcono w dywizjony i nadano im numery: 711., 712., 713., 714., 715., 716. i 718. Wszystkie wspomniane dywizjony (z numerami na 700) stacjonowały na krążownikach i były wyposażone w samoloty pływakowe. Z pierwszej linii samoloty wycofano już w latach 1937-1939. Ostatnie wykorzystywano do szkolenia i treningu jeszcze w 1940 r.

Poza wymienionymi 4 samoloty ”Osprey” zbudowano na zamówienie marynarki wojennej Szwecji, z przeznaczeniem dla krążownika lotniczego Gottland, a 2 dla Portugalii, wszystkie wyposażone w pływaki (obok alternatywnego podwozia kołowego). Dostarczono je w 1935 r., przy czym portugalskie samoloty odpowiadały wersji ”Osprey” Mk.III, zaś szwedzkie wyposażono w gwiazdowe silniki produkcji USA. Kilkanaście samolotów ”Osprey” zbudowano następnie w Szwecji, na podstawie licencji. Pojedynczego ”Ospreya” zamówiła Hiszpania i był to jedyny, który wziął udział w walce. Wojska republikańskie wykorzystywały go w charakterze maszyny rozpoznawczej i łącznikowej. Najdłużej służyły w Szwecji, ostatnie wycofano tam dopiero w 1950 r.

W Polsce.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji mieszanej.
Płaty posiadały skrzynkowy dźwigar metalowy, o konstrukcji stalowo-duraluminiowej. Noski skrzydeł i usterzenia pokryte blachą duralową, reszta płótnem. Skrzydła były składane do tyłu.
Kadłub wykonany jako kratownica spawana z rur stalowych, kryta duraluminium w przedniej części oraz płótnem w tylnej części. Kabiny odkryte.
Podwozie klasyczne stałe wymienne z pływakami.

Uzbrojenie (w wersji bombowej)- 1 stały karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm pilota zamontowany w kadłubie i 1 ruchomy karabin maszynowy Lewis kal. 7,7 mm obserwatora. Udźwig bomb- 118 kg.

Silnik- rzędowy:
- Mk.I i Mk.II- Rolls Royce ”Kestrel IIMS” o mocy 463 kW (630 KM),
- Mk.IV, napędzanych silnikami Rolls Royce ”Kestrel V” o mocy 478 kW 650 KM),
- samoloty szwedzkie posiadały silniki gwiazdowe.

Dane techniczne, ”Osprey” samolot (wg [1]):
Rozpiętość- 11,29 m, długość- 8,95 m, wysokość- 3,18 m, powierzchnia nośna- 32,37 m2.
Masa własna- 1544 kg, masa startowa max- 2245 kg.
Prędkość max- 270 km/h, pułap- 6950 m, zasięg- 690 km.

Dane techniczne, ”Osprey” wodnosamolot (wg [1]):
Rozpiętość- 11,29 m, długość- 9,72 m, wysokość- 3,79 m, powierzchnia nośna- 32,37 m2.
Masa własna-1544 kg, masa startowa max- 2526 kg.
Prędkość max- 235 km/h, pułap- 6300 m.

Źródło:

[1] JBG, MF ”Hawker Osprey”. Lotnictwo nr 3/2003.
blog comments powered by Disqus