Hanriot HD-19 (H-19), 1922

Samolot szkolno- treningowy. Francja.
Samolot szkolno- treningowy Hanriot HD-19 używany w lotnictwie sportowym. (Źródło: arch. Bazyli Krawczenko via Skrzydlata Polska nr 50/1963).
W Polsce.

W 1923 r. Polska Wojskowa Misja Zakupów w Paryżu zakupiła 5 (wg [2]- 2) samolotów Hanriot HD-19bis wraz z licencją i egzemplarzem wzorcowym. Samoloty dostarczono na początku 1925 r. Produkcję licencyjną podjęto w WWS ”Samolot”. Samoloty budowane w Polsce otrzymały oznaczenie Hanriot H-19. Samoloty HD-19bis i H-19 otrzymały numer typu: 31. Pierwszy samolot został zbudowany w listopadzie 1925 r. W 1926 r. opracowano i skierowano do produkcji seryjnej wersję H-19a, w której z inicjatywy inż. Ryszarda Bartla zmodyfikowano układ chłodzenia silnika. Otrzymała ona nową numerację typu: 32. Razem do marca 1928 r. w WWS zbudowano 80 egz. (wg [1], natomiast wg [2]- 55 egz.). Wg [1]- ogółem w lotnictwie polskim znalazło się 86 samolotów tego typu.

Skierowano je do szkół lotniczych. W 1925 r. jako pierwsza otrzymała Hanrioty Niższa Szkoła Pilotów (późniejsza CSPPL) w Bydgoszczy. Zastąpiły tam przestarzałe Albatrosy B-II i Nieuporty. Używane były również w OSL i LSSiB. Pojedyncze samoloty przydzielono do CZL/ET, 11 MPL/ET, LPW w Łodzi oraz Cywilnej Szkoły Pilotów w Ławicy. Nieliczne wykorzystano jako łącznikowe w 1 i 2 PL. Hanriot H-19 nie był lubiany przez pilotów. Jak na samolot szkolno-treningowy był bardzo trudny w pilotażu. Od 1930 r. zaczęto je stopniowo wycofywać z użycia. W II połowie 1935 r. używane były jeszcze w SPRL Radom. Wszystkie zostały wycofane do końca 1935 r.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Płaty- komora jednoprzęsłowa. Skrzydła dwudźwigarowe, wza­jemnie wymienne. Lotki wzdłuż całej rozpiętości skrzydła, były na obu płatach. Pokrycie płótnem.
Kadłub kratownicowy z za­okrąglonym grzbietem i bokami oprofilowanymi do połowy długości. Przód pokryty blachą aluminiową, reszta płótnem. Kabina wspólna- wan­nowa, odkryta. Dwuster, z możliwością demontażu sterownicy w kabinie pasażera.
Usterzenie klasyczne, sta­tecznik poziomy podparty parą równoległych zastrzałów, pionowy usztywniony ścięgnami.
Podwozie stałe, główne trójgoleniowe z osią dzieloną. Amortyzacja ze sznurów gumowych.

Silnik- Hispano-Suiza stanowiący przeróbkę typu 8ab o mocy nominalnej obniżonej do 132 kW (180 KM). Zbior­nik paliwa 220 l mieścił się w ba­ldachimie, zbiornik oleju 23 l usytuowano w spodzie kadłuba za silnikiem.

Dane techniczne HD-19 (wg [1]):
Rozpiętość- 9,19 m, długość- 7,20 m, wysokość- 3,20 m, powierzchnia nośna- 26,7 m2.
Masa własna- 660 kg, masa użyteczna- 290 kg, masa całkowita- 950 kg.
Prędkość max- 170 km /h, prędkość lądowania- 70 km /h.

Galeria

  • Dostarczony z Francji Hanriot HD-19bis. (Źródło: Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”).
  • Samolot Hanriot HD-19bis w słuzbie lotnictwa polskiego. (Źródło: archiwum).
  • Samolot w wersji Hanriot H-19a, opracowanej w Polsce. (Źródło: Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”).
  • Samolot w wersji licencyjnej Hanriot H-19. (Źródło: Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”).
  • Hanriot H-19, rysunek w rzutach. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

Źródło:

[1] Morgała A.”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Belcarz B. ”Polskie lotnictwo we Francji 1940”. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2002.
blog comments powered by Disqus