Handley Page HP.54 "Harrow", 1936

Samolot bombowy, transportowy. Wielka Brytania.
Samolot bombowy i transportowy Handley Page HP.54 ”Harrow”. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

Samolot bombowy Handley Page ”Harrow” został zaprojektowany przez dr. G. V. Lachmanna w firmie Handley Page Limited w odpowiedzi na Specyfikację nr 29/35 brytyjskiego Ministerstwa Lotnictwa. Samolot stanowił dalszy rozwój wcześniejszej konstrukcji- samolotu transportowo-desantowego Handley Page HP.51, który był adaptacją trzysilnikowego dwupłata Handley Page HP.43 . Prototyp wykonał pierwszy lot 10.10.1936 r. Firma Handley Page zaproponowała nowy sposób produkcji samolotu ”Harrow”, który pozwalał niedużym firmom produkować oddzielne zespoły samolotu, ułatwiało to zarówno montaż samolotu, jak i późniejszy remont.

Ponieważ w tym samym okresie został opracowany nowocześniejszy samolot bombowy Armstrong Whitworth ”Whitley”, zamówiono tylko 100 samolotów ”Harrow” traktowane jako typ przejściowy. Pierwsze 39 (wg innych źródeł- 19) samolotów seryjnych otrzymało oznaczenie ”Harrow” Mk.I, były napędzane silnikami Bristol ”Pegasus X”. Rozwijały prędkość max 306 km/h. Następne 61 (wg innych źródeł- 81) egz. powstało w wersji ”Harrow” Mk.II z silnikami ”Pegasus XX” o większej mocy. Samolot był wyposażony w sterowane hydraulicznie wieżyczki strzeleckie: przednia, tylna i górna. Było to bardzo nowoczesne rozwiązanie, wyprzedzające ówcześnie eksploatowane samoloty bombowe. W grudniu 1937 r. po zbudowaniu 100 egz. produkcja bombowców ”Harrow” została wstrzymana. Brytyjskie lotnictwo floty (Fleet Air Arm) również złożyło zamówienie na 100 samolotów ”Harrow”, jednak nie zostały dostarczone z powodu braku możliwości produkcyjnych firmy Handley Page.

Jako pierwszy samoloty bombowe ”Harrow” otrzymał w styczniu 1937 r. 214 dywizjon. Do końca tego roku jeszcze cztery dywizjony zostały wyposażone w te samoloty. Od końca 1939 r., kiedy do produkcji seryjnej zostały skierowane doskonalsze bombowce, samoloty ”Harrow” były używane jako transportowe. Podczas II wojny światowej wykorzystywane były wyłącznie jako samoloty transportowe. Dwie maszyny typu ”Harrow” wsławiły się udziałem w ewakuacji zdziesiątkowanych oddziałów spadochronowych spod Arnhem. Dziewięć samolotów transportowych ”Harrow” weszło na wyposażenie 782 Naval Air Squadron Fleet Air Arm. Używane były aż do zakończenia II wojny światowej.

W październiku 1940 r. przewidywano zastosowanie samolotów ”Harrow” do przenoszenia powietrznych min dalekiego zasięgu, składających się z mnóstwa małych ładunków wybuchowych, zawieszonych na spadochronach i holowane na linie długości 610 m. Przewidywało, że ładunki będą wybuchać przy zetknięciu się z wrogimi bombowcami. Trzy miesiące prób wykazały, że koncepcja jest kompletnie chybiona (wg innych źródeł zniszczono 6 bombowców niemieckich). Trzy (lub cztery) samoloty ”Harrow” zostały przystosowane przez firmę Flight Refuelling Limited do tankowania w powietrzu latających łodzi Short ”Empire” podczas ich lotów transatlantyckich. Dwa samoloty stacjonowały na Nowej Fundlandii, jeden bazował w Irlandii. W 1940 dwa samolot bazujące na Nowej Fundlandii zostały przekazane Royal Canadian Air Force.

W Polsce.

Podczas II wojny światowej polscy piloci latali na eks-bombowcach Handley Page ”Harrow” od 1940 r. do listopada 1944 r. w N°271 Transport Sqdn.

Konstrukcja:
Górnopłat o konstrukcji metalowej. Załoga- 4-5 osób oraz 20 w pełni uzbrojonych żołnierzy albo 12 rannych.
Kadłub kratownicowy pokryty płótnem.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie- 4 ruchome karabiny maszynowe kal. 7,7 mm, po jednym w przedniej i górnej wieżyczce oraz 2 w wieżyczce ogonowej. Udźwig bomb- 1361 kg.

Napęd- 2 silniki:
- Mk.I- Bristol ”Pegasus X” o mocy 625 kW (850 KM),
- Mk.II- Bristol ”Pegasus XX” o mocy 680 kW (925 KM).

Dane techniczne Mk.II (wg [2]):
Rozpiętość- 26,95 m, długość-25,04 m, wysokość- 5,92 m, powierzchnia nośna- 101,26 m2.
Masa własna- 6169 kg, masa całkowita- 10433 kg.
Prędkość max- 322 km/h, prędkość przelotowa- 262 km/h, wznoszenie- 200 m/min, pułap- 6950 m, zasięg- 2012 km.

Źródło:

[1] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
[2] "Уголок ниэбa- Виртуальная авиационная энциклопедия"
blog comments powered by Disqus