Grunau "Baby II" (EoN "Baby II"), 1931
(GB-II, "Jeżyk", Nord 1300)

Szybowiec treningowy. Niemcy.
Szybowiec Grunau "Baby II" używany na lotnisku Gocław. Pocztówka wydana przez Komendę Główną "Służba Polsce". (Źródło: via Marcin Błuś- ”Fotograficzny rejestr szybowców”).
Szybowiec treningowy Grunau ”Baby II”, stanowił kolejny etap w szkoleniu szybowcowym. Przeznaczono go do lotów na żaglu w nadzboczowych prądach wznoszących i w kominach termicznych umożliwiających lot po trasie. Został zaprojektowany przez inż. Edmunda Schneidera i zbudowany w jego wytwórni szybowców w Jeżowie Sudeckim koło Jeleniej Góry. Rozwijany od 1932 r. osiągnął w 1940 fazę pełnej dojrzałości konstrukcyjnej w wersji GB-IIB2, różniącej się od GB-IIA m.in. zastosowaniem hamulców aerodynamicznych, szerszą kabiną ze zdejmowaną osłoną. Podstawowymi Wytwórniami były: E. Schneider Flugzeugbau w Grunowie i Peter-Hochenelbe (Vrchlabi) w Protektoracie Czech i Moraw. Produkowane we Vrchlabi miały mniejszą masę własną i lepsze własności w locie. Były bardziej lubiane przez pilotów.

Po wojnie budowano je nadal w Czechosłowacji, Hiszpanii, Szwecji, Francji (jako Nord 1300), a ponadto w Wielkiej Brytanii (jako EoN "Baby"). Konstruktor szybowca, inż. Edmund Schneider wyemigrował po 1945 r. do Australii, gdzie uruchomił produkcję wersji rozwojowej GB-IIIA. W czasie wojny zbudowano w Niemczech 4104 egz. Dokładna liczba wszystkich wyprodukowanych w świecie egzemplarzy nie jest znana, szacuje się ją na ok. 5000.

Dobre własności lotne szybowca Grunau ”Baby II” umożliwiły, przy niewielkich przeróbkach konstrukcyjnych, zaprojektowanie wersji motoszybowca Schneider-Grunau ”Motor-Baby”

W Polsce:

W 1945 r. jednostce No 411 Repair and Salvage Unit, czyli warsztatach naprawczych i ratownictwa technicznego Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, stacjonującej kolejno na lotniskach Varrelbusch i Alhorn, zorganizowano dla pilotów szkolenie szybowcowe. Do holowania szybowców Grunau ”Baby IIB2” stosowano tam zdobyczny samolot Fieseler Fi-156 ”Storch”. Kursy prowadzono przez dwa sezony szkoląc kilkudziesięciu pilotów.

Szybowce Grunau ”Baby II” były używane również w pierwszych latach powojennych w Polsce. Były to szybowce przejęte na lotniskach opuszczonych przez okupanta. Na przełomie lipca i sierpnia 1945 r. członkowie warszawskiego Koła Lotniczego Studentów Szkoły Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda wykonywali loty na Grunau ”Baby IIB2” w byłej szkole NSFK w Rzadkowie k/Piły na Pomorzu. W Łodzi odnaleziono nieco szybowców SG-38 i Grunau ”Baby II” złożonych na pobliskim szybowisku Dąbrówka k/Zgierza oraz w składnicy i warsztatach b. NSFK mieszczących się w śródmieściu. Również w Grodźcu k/Będzina uzyskano jeden Grunau ”Baby II”. Duże ilości szybowców tego typu odnaleziono w Grunowie. W sąsiadującej wytwórni lotniczej, dawnej Edmund Schneider Flugzeugbau, nastawionej na produkcję Grunau ”Baby IIB2” znajdowało się 30 fabrycznie nowych szybowców, a na warsztatach i w magazynach materiały pozwalające na skompletowanie kolejnych kilku szybowców tego typu. Dalsze 8 egz. odnaleziono na terenie byłej szkoły szybowcowej Luftwaffe w Ligotce Dolnej.

Szybowiec Grunau ”Baby II” był pierwszym szybowcem wpisanym w 1945 r. do rejestru polskich cywilnych statków powietrznych. Otrzymał znaki SP-001 i przydział do szkoły szybowcowej w Fordonie k/Bydgoszczy. Ogółem w Polsce zarejestrowano 275 egzemplarzy GB-IIA (zaledwie kilka sztuk) i GB-IIB2. Do sumy wliczono 10 GB-IIB2 zbudowanych w 1947 od podstaw w OWS-2 w Jeżowie. Pracami kierował inż. Rudolf Radwański. Nadzór techniczny sprawował znany przedwojenny konstruktor, mgr inż. Ryszard Bartel, będący wówczas naczelnikiem Wydziału Technicznego Departamentu Lotnictwa Cywilnego w Ministerstwie Komunikacji. W rejestrze znalazły się również kolejne GB-IIB2 odbudowane dużym nakładem pracy, zaliczone do produkcji naszych warsztatów z nadanymi polskimi numerami fabrycznymi. Wykonano je w latach 1948-1949 w OWS Bydgoszcz, w OWS Gdańsk, OWS Katowice, OWS Ligotka Dolna. Razem było ich ponad 10 egz.

W 1948 r. szybowcowi Grunau ”Baby II” nadano polską, oficjalną nazwę- ”Jeżyk”. Stanowiły wyposażenie szybowcowych szkół żaglowych i aeroklubów. Wycofano je do 1952 r. Niestety do dzisiaj w Polsce nie zachował się żaden egzemplarz tego szybowca.

W latach 1950-tych, na szybowcach EoN "Baby II" latali w Pakistanie Maria Younga-Mikulska i Zbigniew Mikulski . Byli oni instruktorami szybownictwa w Royal Pakistan Air Force.

W 1969 r., zamieszkały w Kanadzie polski pilot i konstruktor-amator- Michał Offierski, dysponując poniemieckim szybowcem Grunau ”Baby II”, po poważnych modyfikacjach zbudował motoszybowiec własnego pomysłu.

W 1990 r. w Zakładzie Remontów i Produkcji Sprzętu Lotniczego w Bielsko-Białej została przeprowadzona rekonstrukcja, wyprodukowanego w październiku 1940 r. (!) szybowca Grunau ”Baby II”, przeprowadzono na zamówienie klienta ze Szwecji. Szybowiec został doprowadzony do stanu lotnego. W latach 2000- nych w Zakładzie Szybowcowym „JEŻÓW” Henryk Mynarski został przeprowadzony remont szybowca Grunau ”Baby” dla klienta z Holandii.

Konstrukcja:

Dane techniczne GB-IIB2 (wg [4]):
Doskonałość- 17.

Galeria

  • Szybowce Grunau ”Baby II” w polskich barwach. (Źródło: Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 4/1983).
  • Odbudowany  w 1990 r. w Zakładzie Remontów i Produkcji Sprzętu Lotniczego szybowiec Grunau ”Baby II” na górze Żar. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 49/1990).
  • Odbudowany  w 1990 r. w Zakładzie Remontów i Produkcji Sprzętu Lotniczego szybowiec Grunau ”Baby II” na górze Żar. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 49/1990).
  • Odbudowany  w 1990 r. w Zakładzie Remontów i Produkcji Sprzętu Lotniczego szybowiec Grunau ”Baby II” na górze Żar. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 49/1990).
  • Szybowiec Grunau ”Baby II” wyremontowany w Zakładach Szybowcowych ”JEŻÓW” Henryk Mynarski. (Źródło: Zakład Szybowcowy JEŻÓW).

Źródło:

[1] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] Morgała A. ”Szybowce z biało-czerwoną”. Lotnictwo z szachownicą nr 18.
[3] Morgała A. ”Polskie Storchy”. Lotnictwo z szachownicą nr 19.
[4] Morgała A. ”Nie tylko z szachownicą. Pierwsze szybowce w Polsce po roku 1945”. Lotnictwo z szachownicą nr 25.
[5] Borzęcki J. ”Na własnych skrzydłach”. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1980.
[6] Margański E. " Grunau Baby na Żarze". Skrzydlata Polska nr 49/1990.
[7] Pomianowski J. "Skrzydlata rozmawia z Marią Younga-Mikulską". Skrzydlata Polska nr 44/1963.
blog comments powered by Disqus