LWD "Osa", 1946

Motoszybowiec sportowy. Niemcy / Polska.
Motoszybowiec LWD ”Osa” na podwórku fabrycznym Lotniczych Warsztatów Doświadczalnych (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

W Polsce po roku 1945 r. znalazły się  2 niemieckie szybowce treningowo- wyczynowe Göppingen Gö-4 ”Goevier”. Pierwszy z nich był używany w Bydgoszczy i Fordonie.

Drugi odnaleziono w składnicy i warsztatach b. NSFK mieszczących się w śródmieściu Łodzi w stanie uszkodzonym (końcówki skrzydła). Jeszcze w 1945 r. podjęto w Lotniczych Warsztatach Doświadczalnych próbę jego przebudowy na motoszybowiec- sa­molot słabosilnikowy LWD "Osa", który służyłby do taniej nauki pilotażu i doskonalenia się. Do przebudowy nadawał się on znakomicie, choćby ze względu na układ z miejscami obok siebie, preferowany wówczas bardziej niż z miejscami w tandem. Głównym konstruktorem był inż. Tadeusz Sołtyk. Nazwa nawiązywała do znanego sprzed wojny motoszybowca Bąk. Była to koncepcja alternatywna dla motoszybowca, mającego powstać w wyniku konkursu ogłoszonego w listopadzie 1945 przez DLC-MK (późniejszy H.W.L. ”Pegaz”).

Przeprojektowano konstrukcję szybowca. Zmniejszono rozpię­tość o ok. 2 m ze względu na przewidywaną większą masę i związane z tym powiększenie sił działających w locie na płaty. Dobudowano podwozie samolotowe z amortyzacją gumową. Zdemontowano przód kadłuba do pierwszej wrę­gi, na której (ponieważ była bardzo solidna) zamierzano zabudować silnik o mocy max do ok. 29,5 kW (ok. 40 KM). Ze względu na szerokość kadłuba mógł to być także silnik gwiazdowy. Ze względu na zmianę położenia środka ma­sy, zaistniała możliwość przesunięcia płatów do przodu. Konstrukcja szybowca umożliwiała tę przeróbkę.

Były rozpatrywane różne rodzaje napędu. Pierwsza mo­żliwość to silnik VW 1130 cm o mocy maks. 18,4 kW (25 KM). Zamontowano go nawet pro­wizorycznie w celu rozpatrzenia możliwości założenia peł­nej instalacji. W tym stanie motoszybowiec oglądało wie­le osób, dlatego powstały krążące później różne wieści o stanie zaawansowania budowy "Osy". Moc silnika była jed­nakże zbyt mała i dlatego wahano się, czy go zabudo­wać.

Istniała także druga, i jak się okazało ostatnia, możliwość zdobycia silnika do "Osy". Jednym z podstawowych kierunków zaopatrzeniowych LWD były okolice Bydgoszczy, gdzie znajdowało się sporo magazynów sprzętu lotniczego i wraków samolotów, niemieckich i amerykańskich, z któ­rych wymontowywano czy wycinano części i przewożono do Łodzi. W Bydgoszczy znaleziono silnik Salmson 9AD o mocy 29,5 kW (40 KM) i mocy startowej ok. 34 kW (46 KM). Był on prawdopodobnie uży­wany jako pomoc naukowa. Został przywieziony do Ło­dzi z przeznaczeniem do napędu "Osy". Niestety po rozebraniu Salmson okazał się bardzo zuży­ty. Naprawa (z braku części i materiału) przekraczała możliwości zakładu.

W tym czasie zakłady LWD uzyskały inne, ważniejsze zadania produkcyjne. Po­wstał LWD "Szpak 4A" i kwestia jego ewentualnej produkcji (100 egz. dla Węgrów i udzielenie licencji). Był w budowie samolot słabosilnikowy LWD "Żak", do którego również nie było silników. Dlatego zrezygnowano z dal­szego prowadzenia konstrukcji "Osy".

Niedoszła "Osa" została przekazana do Instytutu Szybownictwa w Bielsku, gdzie szybowiec poddano poważnemu remontowi, przywracając go do pierwotnej postaci. Dobudowano nowy opływowy przód kadłuba i wykonano nowe skrzydła. Oblatano go na Żarze w 1948 r. Później ”Goevier” został przekazany do użytku w szkole szybowcowej Kamienna Góra k. Ligotki Dolnej, gdzie znajdował się do 1956 r. W lutym tego roku zdecydowano o oddaniu Gö-4 do magazynów ITS we Wrocławiu. Nie wiadomo jednak czy do tego doszło, bo nie było go wśród eksponatów przekazanych kilka lat później z Wrocławia do Krakowa dla tworzonego tam ośrodka ekspozycji lotniczej.

Galeria

  • Montaż motoszybowca ”Osa”. (Źródło: Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 10/1987).
  • LWD ”Osa” z dwoma rodzajami silnika, rysunek w rzutach. (Źródło: Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 10/1987).
  • Kadłub motoszybowca LWD ”Osa” w widoku z przodu. (Źródło: Kocent-Zieliński E. ”Łódzkie samoloty inżyniera Sołtyka”).

Źródło:

[1] Kocent- Zieliński E. "LWD Osa nie zrealizowany projekt samolotu słabosilnikowego". Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 10/1987.
[2] Morgała A. ”Szybowce z biało-czerwoną”. Lotnictwo z szachownicą nr 18.
[3] Morgała A. ”Nie tylko z szachownicą. Pierwsze szybowce w Polsce po roku 1945”. Lotnictwo z szachownicą nr 25.
[4] Glass A., Kubalańca J. "Polskie konstrukcje lotnicze 1939-1954". Tom 5. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2013.
[5] Kocent-Zieliński E. "Łódzkie samoloty inżyniera Sołtyka". Wydawnictwo ZP Grupa Sp. z o.o.. Piekary Śląskie, 2010.

blog comments powered by Disqus