Gabriel "Śląsk", 1936

Amatorski samolot sportowy. Polska.
Amatorski samolot sportowy Gabriel ”Śląsk”. (Źródło: Borzęcki J. ”Na własnych skrzydłach”. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1980.

Konstruktorem samolotu ”Śląsk” był Antoni Gabriel. Do jego budowy przystąpił w 1934 r. w rodzinnej wsi Mnichowice koło Kępna. Budowę zrealizował wraz ze swym przyjacielem, stolarzem Janem Menclem. Blachę do pokrycia kadłuba wykonano, wytapiając jej arkusze ze starych naczyń aluminiowych. Gabriel zamontował na płatowcu stary silnik Wanderer chłodzony wodą, jednak moc silnika była za mała i samolot nawet nie chciał kołować. Niewiele brakowało, a cały wysiłek konstruktora poszedłby na marne. Pomógł jednak przypadek. Dziennikarz, który odwiedził Mnichowice, zamieścił w prasie notatkę z apelem o pomoc w uzyskaniu silnika. W wyniku tego apelu Gabriel mógł zakupić silnik Anzani. Po zabudowie silnika samolot był gotowy do prób. Otrzymał on nazwę ”Śląsk”, mimo że władze sugerowały, aby nazwać go ”Piłsudski”.

W dniu 17.10.1936 r. konstruktor przystąpił do oblotu. Pierwsza próba startu nie udała się wskutek uszkodzenia podwozia. Po naprawie, w tym samym dniu, konstruktor szczęśliwie wystartował. Był to pierwszy samodzielny lot Gabriela, który nie był pilotem. W trakcie lotu na trasie Mnichowice-Bralin-Kępno-Mnichowice samolot wzniósł się na wysokość 800 m, a w jednym z zakrętów wykonał ześlizg na skrzydło, jednak pilot zdołał wyprowadzić maszynę. Po 45 minutach lotu Gabriel wylądował na miejscu startu o zmroku, przy świetle ogniska. Podczas lądowania nastąpiło uszkodzenie podwozia oraz śmigła. W grudniu 1936 r., po wykonaniu nowego śmigła, Gabriel wykonał drugi, a zarazem ostatni lot, gdyż władze lotnicze zakazały dalszych prób. Samolot przetrwał wojnę w szopie koło domu konstruktora. W 1963 r. uległy zniszczeniu jego ostatnie części.

Samolot ”Śląsk” był jedną z nielicznych konstrukcji wykonanych w warunkach amatorskich na wsi.

Konstrukcja.
Jednomiejscowy zastrzałowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat prostokątny niedzielony, dwudźwigarowy, drewniany, kryty płótnem, cellonowany, podparty dwiema parami zastrzałów z kroplowych rur duralowych. Wyposażony w lotki.
Kadłub o przekroju prostokątnym, drewniany, kratownicowy, wykrzyżowany drutem stalowym, kryty płótnem, cellonowany. Osłona silnika i przodu kadłuba z blachy aluminiowej. Kabina otwarta od góry, szyby z celuloidu z przodu i z boków.
Usterzenie o konstrukcji drewnianej, kryte płótnem. Stateczniki dwudźwigarowe, stery jednodźwigarowe.
Podwozie klasyczne stałe.

Silnik- gwiazdowy Anzani o mocy 33 kW (45 KM).

Dane techniczne ”Śląsk” (wg [1]):
Rozpiętość- 10,0 m, długość- 6,8 m, wysokość- 1,9 m, powierzchnia nośna- 15,0 m2.
Masa własna- 225 kg, masa użyteczna- 125 kg, masa całkowita- 350 kg.
Prędkość max- ok. 120 km/h, prędkość przelotowa- ok. 80 km/h, prędkość minimalna- ok. 60 km/h, zasięg- 400 km.

Galeria

  • Jan Mencel z lewej oraz Antoni Gabriel przy samolocie ”Śląsk”. (Źródło: via samolotypolskie.blogspot.com).
  • Gabriel ”Śląsk”, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] Borzęcki J. ”Na własnych skrzydłach”. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1980.
blog comments powered by Disqus