Spółka Akcyjna Francusko-Polskie Zakłady Samochodowe i Lotnicze / Francopol
W maju 1921 r. powstała Spółka Akcyjna Francusko-Polskie Zakłady Samochodowe i Lotnicze- zwana w skrócie ”Francopol”. Miała to być wytwórnia samolotów i silników lotniczych, uruchomiona przy udziale kapitału francuskiego. Departament Żeglugi Powietrznej MSWojsk. zawarł 31.05.1921 r. z ”Francopolem” umowę na dostawę 2650 samolotów i 5300 silników, przy czym produkcja miała wynosić po 300 samolotów i 600 silników na rok przez pierwsze trzy lata i po 250 samolotów i 550 silników przez siedem lat następnych. Na początek wybrano samoloty obserwacyjno-bombowe Breguet XIV i myśliwskie Blériot-SPAD-Herbemont S-20 oraz silnik Hispano-Suiza 300 KM. ”Francopol” miał wybudować wytwórnię na Okęciu oraz zorganizować biuro techniczno-konstrukcyjne.
”Francopol” pobrał zaliczki, lecz z budową wytwórni i produkcją się nie spieszył. Wobec nieuruchomienia poprzednio ustalonej produkcji, w 1924r. umowę zmodyfikowano zamawiając 500 samolotów myśliwskich Blériot-SPAD S-61 i 2700 silników Lorraine-Dietrich 450 KM. W połowie 1926 r. kontrola wykazała, że ”Francopol” wybudował tylko dwa budynki, a cały dorobek produkcyjny wynosi dwa kadłuby do samolotów SPAD S-61 i trochę części do tych płatowców. Umowę rozwiązano, a majątek ”Francopolu” na poczet zadłużenia przejął Departament Lotnictwa MSWojsk., przekazując płatowce, części do nich i materiały do Centralnych Warsztatów Lotniczych, zaś teren i urządzenia odsprzedając nowoutworzonym Polskim Zakładom Skody, na wytwórnię silników lotniczych.
Konstrukcje:
Breguet XIV, 1922, samolot rozpoznawczy, bombowy.
Blériot SPAD-Herbemont S-XXC2, 1918, samolot myśliwski.
Blériot SPAD S-61C1, 1926, samolot myśliwski.
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Tom 1. Wyd. Stratus. Sandomierz 2004.[2] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[3] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[4] Majewski M. W. "Samoloty i Zakłady Lotnicze II Rzeczypospolitej". Wydawnictwo ZP Poligrafia. Warszawa 2006.