Projekt wodnosamolotu Friedrichshafen FF-49 powstał w 1917 r., w specjalizującej się w budowie tego typu samolotów, wytwórni Flugzeugbau Friedrichshafen GmbH. Stanowił rozwój wcześniejszego typu Friedrichshafen FF-33. Wodnosamolot FF-49 miał podobny układ dwupłata i podwozie, ale posiada nieco większe wymiary. Otrzymał silnik Benz Bz.IV o większej mocy, zamontowano też kołpak śmigła. Miał wytrzymalszą konstrukcją i inny kształt kadłuba- jego tylna część za kabinami załogi była bardziej odchylona do góry w celu ochrony przed uderzeniami fal podczas wodowania i startu z powierzchni wody. Poprawiono właściwości lotne, w celu zmniejszenia zmęczenia podczas długich patroli.

Prototyp został oblatany na początku 1917 r. Ponieważ wodnosamolot miał dobre osiągi, dowództwo niemieckiego lotnictwa zamówiło dwie jego odmiany: FF-49B- specjalna wersja bombowa, w której pilot został przeniesiony na tylne siedzenie, a obserwator nie posiadał uzbrojenia oraz patrolowa FF-49C. Produkcję seryjną odmiany patrolowej FF-49C uruchomiono w maju 1917 r., a odmiany bombowej FF-49B w połowie 1917 r. Do końca I wojny światowej wyprodukowano łącznie 261 wodnosamolotów Friedrichshafen FF-49 obu wersji. W lotnictwie niemieckim znalazło się 37 egz. FF-49B i 215 egz. FF-49C. Oprócz wytwórni macierzystej, wodnosamoloty były produkowane na licencji w firmach Luft-Fahrzeug-Gersellschaft mbH (LFG Roland), Sablatnig Flugzeugbau GmbH i Gothaer Waggonfabrik AG (Gotha).

Obie odmiany wodnosamolotu kierowano sukcesywnie do jednostek lotniczych niemieckiej marynarki wojennej. FF-49C zaczęły zastępować FF-33 od maja 1917 r. Były dobrze przystosowane do prowadzenia rozpoznania dalekiego zasięgu nad Morzem Północnym. Ponieważ FF-49C łatwo startował z dodatkowym ładunkiem zdarzało się, że przyjmowano na pokład załogi wodnosamolotów, które wodowały przymusowo na pełnym morzu.

Innym zadaniem tych samolotów było eskortowanie powracających okrętów podwodnych przez wytrałowane przejścia przez wrogie pola minowe.

W dniu 10.05.1918 r. dwa wodnosamoloty FF-49C wystartowały z okrętu- bazy wodnosamolotów Santa Helena do patrolu nad wodami brytyjskimi. Samoloty spóźniły się na spotkanie z okrętem- bazą i po ok. 6 h lotu zostały zmuszone do wodowania z powodu braku paliwa. Jeden samolot został 13 maja zabrany przez holenderski trawler i później przejęty przez holenderskie lotnictwo morskie. Drugi FF-49C dryfował po Morzu Północnym przez 6 dni, jego załoga została uratowana przez szwedzki trawler Argo II. Wodnosamolot znajdował się wówczas ok. 27 mil morskich od norweskiego wybrzeża.

Po zakończeniu I wojny światowej, na mocy traktatu wersalskiego, niemiecka marynarka wojenna zatrzymała samoloty, które miały służyć do pomocy przy usuwaniu pól minowych. Samoloty te nie mogły być uzbrojone. Przeważnie były to wodnosamoloty Brandenburg W.29 i FF-49C. W lipcu 1920 r. rząd niemiecki otrzymał polecenie wycofania ich ze służby i oddania aliantom.

Niemal natychmiast po zawieszeniu broni, niemiecki przemysł lotniczy zaczął przekształcać samoloty wojskowe w cywilne. Firma Luft-Fahrzeug-Gersellschaft mbH (LFG), która aby odróżnić swoje produkty od konkurencyjnego LVG, przyjęła nazwę handlową Roland, po zakończeniu wojny zmodyfikowała budowane na podstawie licencji wodnosamoloty FF-49C do użytku cywilnego. W 1919 r. przebudowano 4 samoloty. Dwa z nich należały do wersji LFG V1 i zabierały 3 pasażerów w zamkniętej kabinie. Kolejne dwa to wersja LFG V2, która otrzymała dłuższą nadbudówkę na kadłubie z dwiema kabinami dla pięciu pasażerów. Używane były na liniach lotniczych Luft-Fahrzeug-Gersellschaft do połowy 1920 r.

Powojenne niemieckie linie lotnicze Deutsche Luft Reederei (DLR), wśród wielu innych wodnosamolotów, użytkowały aż 11 egz. FF-49C.

Firma Sablatnig Flugzeugbau GmbH zamontowała kabiny pasażerskie do budowanych na licencji wodnosamolotów FF-49C i z powodzeniem wyeksportowała kilka do Danii, Norwegii i Szwecji. Sablatnig posiadał też linie lotnicze pod nazwą Luftverkehr Sablatnig. W czerwcu 1921 r. linie te użytkowały 4 wodnosamoloty FF-49, wszystkie wyposażone w silniki Benz o mocy 147 kW.

Jeden wodnosamolot FF-49C (nr 1805) został zachowany jako muzealny do zbiorów Reichmuseum.

UŻYTKOWNICY ZAGRANICZNI

- Belgia- w marcu 1920 r. Międzyaliancka Komisja Kontroli Państw Ententy nakazała Niemcom dostawę 6 wodnosamolotów FF-49 do Belgii. W Niemczech używane były do wykrywania min i operacji poszukiwawczych, operując z baz lotnictwa morskiego w Helgoland i Holtenau. Chociaż dostarczone, nigdy nie były używane, ponieważ Belgia nie posiadała jednostek lotnictwa morskiego,

- Dania- w 1919 r. duńskie Ministerstwo Robót Publicznych otrzymało z Niemiec 5 wodnosamolotów FF-49C, które zostały wykorzystane do uruchomienia eksperymentalnych linii pocztowych. Doświadczenia z obsługi linii były pozytywne, jednak zdecydowano się na korzystanie z usług poczty naziemnej. Wodnosamoloty przejęła marynarka wojenna. Służyły do 1927 r. jako rozpoznawcze pod oznaczeniem HB II. W 1919 r. firma Sablatnig wysłała 4 wodnosamoloty FF-49C do Danii do użytku przez Dansk Luft-Express, ale zostały przejęte przez duńską służbę celną i przechowywane w Aabenraa. W 1922 r. zostały przyjęte przez duńską marynarkę wojenną, dwa z nich weszły do służby, pozostałe dwa zostały przeznaczone na części zamienne. W 1921 r. duńskiej linie lotnicze Det Danske Luftfartselskab użytkowały 2 wodnosamoloty FF-49C. Po likwidacji linii jeden z nich został zakupiony przez duńską marynarkę wojenną z przeznaczaniem na części zamienne. W 2016 r. w Duńskim Muzeum Techniki prowadzona była budowa nielatającej repliki wodnosamolotu FF-49C,

- Finlandia- w 1918 r. w Finlandii wybuchła wojna domowa między siłami Bolszewików (Czerwonych) i Białych. W kwietniu tego roku, na prośbę rządu fińskiego, Niemcy wysłali wojska do Finlandii. Założyli bazę morską w Koivisto z trzema wodnosamolotami FF-49C. Jeden z nich został utracony w wypadku. Po zawieszeniu broni Niemcy zostali zmuszeni do wycofania się z Finlandii, co nastąpiło w grudniu 1918 r. Zabrali wówczas ze sobą wszystkie samoloty. W 1918 r. rząd Finlandii zakupił w Niemczech 1 egz. FF-49B, który był używany do 15.10.1919 r. (zatonął w Koivisto). W tym samym roku zakupiono również 4 egz. FF-49C. Dwa z nich utracono w wypadkach w 1919 r., pozostałe dwa zostały wycofane w 1923 r.,

- Holandia- przejęła pewną liczbę wodnosamolotów Friedrichshafen, które internowano w latach I wojny światowej. Było w śród nich ok. 8 egz. FF-49C, z których ok. 6 weszło do służby w holenderskim lotnictwie morskim,

- Jugosławia- z austro-węgierskiej bazy lotniczej w Kotorze w Czarnogórze otrzymano pojedynczy FF-49C. Używany był jako maszyna treningowa,

- Norwegia- w lutym 1920 r. firma A / S Norsk Aeroplanfabrik zakupiła w Niemczech 4 egz. FF-49C. Jeden został utracony podczas lotu dostawczego, pozostałe trzy przebudowała na wersję cywilną. Używane były na liniach lotniczych Aero A / S. Wodnosamolot FF-49C wykonał pierwszy w Norwegii lot czarterowy, przewożąc gazety między Kristianią a Kristiansund. Następnie wszystkie samoloty zostały wydzierżawione liniom Det Norske Luftfartsrederi A / S (DNL). W wypadkach utracono 2 egz., jeden z uszkodzonych samolotów został w 1922 r. sprzedany armii na części zamienne. W latach 1920- 1922 jeden FF-49C używany był przez fabrykę papierosów JL Tidemanns Tobaksfaabrik do celów reklamowych. Wodnosamoloty FF-49C nie były używane przez norweskie lotnictwo wojskowe,

- Rosja- co najmniej 1 samolot FF-49C był używany barwach Imperatorskich Sił Powietrznych Rosji. Siły Białych Rosjan przejęły na początku 1919 r. szereg morskich samolotów pochodzenia niemieckiego, w tym od 6 do 12 wodnosamolotów FF-49 typu B i C oraz Albatros W-4 i Sablatnig SF-5. Krótkotrwała Republika Krymu posiadała 6 wodnosamolotów FF-49C wraz z szeregiem wodnosamolotów serii FF-33, Albatros W-4, Brandenburg W.13, Brandenburg GW i Sablatnig SF-5,

- Szwecja- w styczniu 1919 r. 2 wodnosamoloty FF-49C zostały zakupione w firmie Friedrichshafen dla szwedzkiej marynarki wojennej Napędzane były silnikami Benz o mocy 162 kW. Zostały wycofane z eksploatacji w 1924 r. Linie lotnicze Svensk Lufttrafik AB pozyskały w firmie Sablatnig 2 wodnosamoloty FF-49C w wersji pasażerskiej. Jednak przedsięwzięcie nie powiodło się i samoloty zostały przejęte przez marynarkę wojenną. Przerobione zostały do konfiguracji wojskowej i służyły jako szkolne dwustery. Jeden z nich używany był w 1923 r. podczas prób zrzutów torped z samolotu,

- Wielka Brytania- Brytyjczycy zdobyli egzemplarz FF-49C (nr 1796), który został gruntownie przebadany,

W Polsce.

Polskie lotnictwo morskie zakupiło jeden wodnosamolot Friedrichshafen FF-49B na początku sierpnia 1920 r. w Gdańsku. Został uznany jako ciężki bojowy wodnosamolot dalekiego zasięgu. Przypisano mu rolę statku flagowego. Był wystawiony do przeglądu 20.08.1920 r.

Używany krótko, został rozbity w locie nad Zatoką Pucką 15.01.1921 r. W wypadku zginęły dwie osoby: pasażer ppor. kawalerii J. Gąsowski i mechanik st. mar. Ryszard Ostrowski. Pilot i drugi pasażer, oficer japoński, zostali uratowani.

Konstrukcja:
Dwumiejscowym dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Płaty dwudźwigarowe o konstrukcji drewnianej, pokryte płótnem. Skrzydła z wyraźnym skosem do tyłu i wzniosem. Lotki znajdowały się na obu płatach. Komora płatów trójprzęsłowa, usztywniona trzema parami stalowych słupków oraz cięgnami stalowymi.
Kadłub kratownicowy, drewniany, kryty płótnem. Kabiny odkryte, osłonięte małym wiatrochronem. W wersji patrolowej FF-49C kabina przednia była kabiną pilota, tylna- obserwatora, w wersji bombowej FF-49B zaś w przedniej kabinie siedział bombardier lub podczas szkolenia uczeń, tylna stanowiła kabinę pilota z urządzeniami sterowniczymi i podstawowymi przyrządami pokładowymi.
Usterzenie klasyczne o konstrukcji drewnianej i pokryciu płóciennym.
Podwozie pływakowe, stałe. Dwa pływaki drewniane o dwóch redanach, przymocowane do dolnego płata i bocznej ściany kadłuba rurami stalowymi.

Uzbrojenie:
- FF-49B- nie posiadał uzbrojenia strzeleckiego. Przenosił bomby o masie 10 kg lub bomby głębinowe podwieszane pod dolnym płatem oraz bomby przewożone w kabinie bombardiera,
- FF-49C- 1 stały karabin maszynowy Maxim 08/15 kal. 7,92 mm pilota oraz 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora.

Wyposażenie- odbiornik i nadajnik radiowy , czasami aparat fotograficzny.

Silnik- rzędowy, 6-cylindrowy, chłodzony cieczą Benz Bz.IV o mocy 147 kW (200 KM). Śmigło dwułopatowe, drewniane. Zbiorniki paliwa w kadłubie o pojemności max 660 l.

Dane techniczne FF-49B (wg [1]):
Rozpiętość- 17,8 (wg [2]- 17,35) m, długość- 11,65 (wg [2]- 11,52) m, wysokość- 4,45 (wg [2]- 4,25) m, powierzchnia nośna- 71,16 m².
Masa własna- 1432 kg, masa użyteczna- 665 kg, masa całkowita- 2097 kg.
Prędkość max- 152 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 9' 16", zasięg- 700 km, czas lotu- 6 h.

Dane techniczne FF-49C (wg [2]):
Rozpiętość- 17,15 m, długość- 11,65 m, wysokość- 4,45 m, powierzchnia nośna- 71,16 m².
Masa własna- 1515 kg, masa użyteczna- 632 kg, masa całkowita- 2147 kg.
Prędkość max- 140 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 8', zasięg- 700 km.