Fauvel AV-36 "Monobloc", 1951

Szybowiec bezogonowy. Francja.
Szybowiec bezogonowy Fauvel AV-36 (SP-1979) zawieszony na ścianie hangaru Aeroklubu Warszawskiego na lotnisku Warszawa-Babice. (Źródło: Krzysztof Godlewski- ”airfoto.pl”).

Bezogonowy szybowiec Fauvel AV-36 został opracowany przez francuskich konstruktorów Charlesa i Jeana Fauvel, którzy od wielu lat pracowali nad koncepcją latających skrzydeł. W pro­jekcie AV-36 postawili oni sobie za cel połączenie ma­ksymalnej prostoty i taniości konstrukcji z niezłymi osiągami, poprawnym pilotażem i dobrymi własnościami eksploatacyjnymi. AV-36 nie jest demontowa­ny- stąd nazwa "Monobloc". Zastosowano niedzielony płat, połączony na stałe z krótkim kadłubem. Dawało to znaczne ko­rzyści materiałowe i w robociźnie (brak okuć) oraz obni­żyło masę szybowca. W przeciwieństwie do większości szybowców bezogonowych płat AV-36 nie posiada skosu ani zwichrzenia geome­trycznego. Uniknięto w ten sposób komplikacji konstruk­cji oraz strat w osiągach.

Prototyp szybowca został oblatany 31.12.1951 r. Posiadał on dwa zaczepy do holu, umieszczone
na krawędzi natarcia płata w przedłużeniu stateczników pionowych (linka holownicza rozwidlona). W późniejszych wersjach szybowiec był zao­patrzony w normalny zaczep przedni lub dwuczłonowy zaczep boczny na kadłubie, bardzo korzystny dla startu za wyciągarką.

Pilotaż   AV 36   jest,    jak na szybowiec bezogonowy, łatwy i prawi­dłowy. W chwili swego powstania, zdaniem fachowców, szybowiec nadawał się do treningu mało zaawansowa­nych pilotów, włącznie z akro­bacją. Ponadto posiadał on zdolność bardzo ciasnego krążenia. Pod względem osią­gów AV 36 był wówczas równorzędny z szybowcami wyczynowymi o znacznie większej rozpiętości. Potwierdzały to wyczyny, w tej liczbie przelot 460 km (prędkość przelotowa 71 km/h) wykonany w trakcie prób prototypu przez pioniera francu­skiego szybownictwa E. Nesslera. W lotach na trasie trójkąta 100 km uzyskiwano prędkość do 70 km/h. Ponad to na szybowisku St. Auban wykonano szereg lotów falowych na wysokość do 7000 m.

Budowa prototypu trwała 1700 godzin. Przy produkcji seryjnej ilość roboczogodzin spadła do 800. Celowość i pro­stota konstrukcji umożliwiała budowę amatorską wg pla­nów rozpowszechnianych
przez konstruktorów z opisami w wersjach językowych: francuskiej, angielskiej i niemieckiej. Toteż poza Francją, gdzie AV 36 był budowany seryjnie, wiele pojedynczych egzemplarzy szybowca zbudowano w różnych krajach Eu­ropy, Ameryki, a nawet w Australii. W sumie powstało ponad 100 egz.

Istniała także funda­cja, która rokrocznie przyzna­wała nagrody pieniężne za najlepsze osiągnięcia uzyskane na tym szybowcu, bez względu na państwo, w którym dokonano wyczynu.

W Polsce.

Z okazji pobytu na XXIII Międzynarodowym Salonie Lot­niczym w Le Bourget (12- 21.06.1959 r.) polscy szybownicy wykonali loty zapoznawcze na bezogonowych szybowcach Fauvel AV-22 i  Fauvel AV-36 "Monobloc". Loty były wykonywane na lotnisku aeroklubowym w Chavenay k. Paryża.

Loty na jednomiejscowym szybowcu Fauvel AV-36  odbyli mgr inż. Irena Kaniew­ska i mgr inż. Stanisław Skrzydlewski. Szybowiec okazał się również jak najbardziej prawidłowy i spokojny w pilotażu, nie odbiegającym od szybow­ców ortodoksyjnych.

Jeden egzemplarz został zakupiony w 1961 w Austrii (OE-0414, zbudowany przez zakłady Oberlerchnerwerke w 1958 r. nr fabr. 200/04) przez Szybowcowy Zakład Doświadczalny w celu dokonania prób porównawczych.Na początku lat 1980-tych przeszedł remont w Lotniczych Zakładach Produkcyjno-Naprawczych APRL w Krośnie. Po remoncie szybowiec został oblatany przez Józefa Dankowskiego ("Szeryf") i w czerwcu 1984 r. przekazany do Poltechniki Warszawskiej.

W 2006 r. znajdował się jeszcze w polskim rejestrze statków powietrznych.

Konstrukcja.
Jednomiejscowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat niedzielony i połączony na stałe z krótkim kadłubem. Konstrukcja drewniana, z minimalną ilością części metalo­wych. Pokrycie sklejką (z przodu) i płótno. Lotki normalne, centralny ster wysokości z klapką wyważającą oraz dwa stateczni­ki pionowe ze sprzężonymi ze sobą sterami kierunku. Hamulce aerodynamiczne wy­chylają się tylko w dół.
Krótki kadłub o przekroju sześciokątnym. Pokryty całkowicie sklejką. Konstruk­cja bardzo prosta zaledwie 4 wręgi. Wręga główna jest sklejona z dźwigarem płata. Kabina zakryta, limuzyna odkładana.
Podwozie- szybowiec posiada tylko płozę. Do transportu po lot­nisku używa się małego trójkołowego wózka pomocniczo go. Natomiast transport koło­wy odbywa się na specjalnym wozie przyczepnym, na któ­rym szybowiec ustawia się bokiem w kierunku jazdy. Dla  skrócenia  długości  zespo­łu jedno skrzydło wystaje po­nad samochód- ciągnik (samochód  osobowy  lub  niski łazik).    Do  transportu  demon­tuje się jedynie kołpak przed­ni,   natomiast   stery   kierunku wychyla  się  o  90°;  Całkowita długość szybowca w tym stanie wynosi 2,3 m (co jest górną granicą dopuszczalnej szerokości  pojazdów na większo­ści szos europejskich).

Dane techniczne AV-36 (wg [4]):
Rozpiętość- 11,95  m;  długość- 3,2 m, wysokość- 1,66  m, powierzchnia nośna- 14,2  m2;   wydłużenie- 10.
Masa własna- 125  kg, masa w locie- 225 kg.
Pręd­kość minimalna- 55 km/h, do­skonałość max- 24 przy prędkości 82 km/h; minimalna pręd­kość opadania- 0,82 m/s przy prędkości 72 km/h, prędkość opadania przy prędkości 100 km/h- 1,55 m/s.

Galeria

  • Oblot szybowca AV-36 przed odholowaniem do Warszawy, czerwiec 1984 r. Osoby na fotografii to Józef Kobak 2 z działu Kontroli Jakości, Andrzej Szydłowski- szef produkcji, spadochron ubiera pilot oblatywacz Jan Gawędzki. (Źródło: Copyright Henryk Magoń).
  • Fauvel AV-36, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 10/1957).
  • Szybowiec AV-36 w czasie transportu za samochodem. Kołpak przedni zdjęty, Stery kierunku ustawione wzdłuż krawędzi spływu skrzydła. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 13/1957).
  • Szybowiec  bezogonowy  Fauvel  AV-36 startuje na rozwidlonym holu. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 30/1957).
  • Inż. Skrzydlewski, pilot doświadczalny SZD, na chwilę przed startem na bezogo¬nowcu AV-36 na lotnisku w Chavenay, 1959 r.  (Źródło: Skrzydlata Polska nr 34/1959).

Źródło:

[1] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006.”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.
[2] ”Fotograficzny Rejestr Szybowców”.
[3] Henryk Magoń - informacje.
[4] (A.Z.) "Szybowiec bezogonowy AV-36 Monobloc". Skrzydlata Polska nr 10/1957.
[5] Konieczny J. R. „Na bezogonowcach w Chavenay”. Skrzydlata Polska nr 34/1959.

blog comments powered by Disqus